Khi có khách tới nhà, mọi người vui mừng đón tiếp khách. Những câu chuyện thăm hỏi nhau, kể cho nhau nghe những gì đã xảy ra. Hai bên lắng nghe nhau, cùng trao đổi ý kiến và nụ cười thân thiện. Ðiều đó không chỉ là lịch sự cần thiết, nhưng còn làm tăng không khí thân mật ấm cúng tình người.

Nhưng sự đón tiếp không chỉ dừng lại nơi đó. Chủ nhà mời khách dùng nước, ăn bánh ăn trái cây, dẫn đi xem thăm cảnh chung quanh nhà nếu có, xem hình ảnh ngày xưa đã cùng chung trải qua nếu có và không quên mời khách ở lại dùng bữa cơm gia đình.

Ðó là phép lịch sự hiếu khách thông thường ở đời. Còn cung cách lòng hiếu khách trong tinh thần đạo giáo thì như thế nào?

Vị khách qúi Giêsu đến thăm nhà chị em Mác-ta và Maria, như kinh thánh thuật lại (Lc10,38-42). Marta bận rộn việc nhà bếp lo làm cơm mời khách. Marta có lẽ mệt nhọc hay bận phải đi ra ngoài chợ mua thêm thịt cá rau cỏ về nấu nướng, nên đã thân mật xin vị khách qúy cắt ngang câu chuyện, và muốn nhờ cô em Maria xuống phụ giúp trông nom bếp!

Theo lẽ thông thường, nếu chúng ta ở vào hoàn cảnh đó, có lẽ sẽ ngưng ngay câu chuyện và cũng có thể hỏi xem có cần phụ giúp được việc gì không. Nhưng Vị khách qúy Giêsu lúc đó có phản ứng khác biệt.

Vị khách qúy Giêsu hiểu tấm lòng hiếu khách ân cần của Marta. Nhưng cũng không muốn vì mình mà mọi người phải bận rộn thêm, nên đã nói trả lời: „Này cô Marta, tôi đến thăm nhà chị em cô. Tôi muốn gặp gỡ chị em cô nói chuyện. Còn việc ăn uống là việc thứ yếu. Xin đừng qúa lo lắng bận rộn về việc đó! Nếu cô Maria không ở đây nói chuyện với tôi, chắc là từ lúc đó

đến giờ, tôi chỉ ngồi đây một mình thôi..! Xin cô đừng trách em cô. Thôi có sao ăn vậy cũng được. Cám ơn cô đã lo lắng việc ăn uống cho tôi. Sự tương quan liên đới tình người là điều quan trọng hơn trong cuộc sống!“

Thánh Benedicto, người sáng lập dòng chiêm niệm sống khó nghèo, đã đưa ra 3 cung cách cư xử khi khách tới thăm nhà dòng: Khách tới thăm, chúng ta đón tiếp họ như Chúa Giêsu đến thăm chúng ta, ân cần niềm nở kính trọng khách, và quan tâm tới họ.

Cung cách lịch sự hiếu khách này không chỉ áp dụng cho nhà Dòng Benedicto mà còn cho hết mọi người vào mọi thời đại. Marta xưa kia đã hiểu và sống cung cách này với tất cả tấm lòng. Vị Khách của chị xưa kia là chính Thầy Giêsu. Nên chị đã đón tiếp với sự ân cần kính trọng và quan tâm lo cho khách Giêsu có được bữa cơm canh nóng ngon miệng.

Ngày xưa cũng trong Kinh thánh thuật lại (St 18,1-10) Áp-ra-ham khi thấy ba vị khách qúi đi ngang nhà, liền chạy ra đón khách mời vào nhà và mời dùng cơm. Ông xuống bếp thúc giục vợ mình làm bánh, chính tay ông bắt con bê làm thịt nấu nướng đãi khách.

Cảm kích tấm thịnh tình đạo đức hiếu khách của ông, Vị Khách qúy đó đã chúc phúc cho gia đình ông:„ Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông và khi đó vợ ông sẽ có con trai“ (St 18,10). Vị Khách qúi đó là chính Thiên Chúa, Ðấng dựng nên đời sống Áp-ra-ham.

Truyện kể: có ba thầy dòng bên xứ Ai-Cập, sau một thời gian sống tu luyện, đến nói chuyện với cha bề trên về công việc mình làm.

Thầy tu thứ nhất kể lại là đã học thuộc lòng sách Kinh thánh, những lời Chúa nói ghi chép trong đó. Cha bề trên trả lời ngay: Con đã ném những lời vào không khí cả rồi!

Thầy tu thứ hai kể tiếp đã viết chép lại toàn bộ sách Kinh thánh của Chúa. Cha bề trên nói ngay: Như thế, con đã gieo vãi chỉ toàn giấy vào lòng thế giới thôi!

Tới phiên thầy tu thứ ba nói đã ăn chay để cho rau cỏ hoa trái có cơ hội mọc tươi tốt. Cha bề trên buồn rầu hơn nữa trả lời ngay: Con đã thiếu sót bổn phận lòng hiếu khách!

Lối sống lịch sự hiếu khách là cách sống đạo đức tình người. Lối sống này giúp phát triển đời sống tình liên đới và mang đến cho nhau niềm vui mừng hạnh phúc trong đời sống.

Vì tất cả chúng ta đều là khách dọc đường gío bụi trần gian, là người hành khất.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long