Đức Giáo Hoàng Lêô kêu gọi một nền hòa bình không vũ trang giữa những đe dọa chiến tranh
Trong Thông điệp nhân Ngày Hòa bình Thế giới năm 2026, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đề cập đến sự leo thang của chiến tranh, tái vũ trang và nỗi sợ hãi trong quan hệ quốc tế, đồng thời nhắc lại lập trường phản đối của Giáo hội đối với việc răn đe dựa trên võ trang quân sự. Ngài kêu gọi giải trừ vũ khí, đối thoại và hoán cải tâm hồn như những điều kiện cần thiết cho một nền hòa bình lâu dài và không vũ trang.
(Tin Vatican - Linda Bordoni)
Trong khi Giáo hội cử hành Ngày Hòa bình Thế giới vào ngày 1 tháng 1, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV suy ngẫm về một thế giới bị đánh dấu bởi nỗi sợ hãi, quân sự hóa và mối đe dọa chiến tranh. Trong Thông điệp đầu tiên của ngài nhân dịp này, ĐTC đề cập đến tính nghiêm trọng của thời điểm hiện tại đồng thời đề xuất một tầm nhìn về hòa bình “không vũ trang và giải trừ vũ khí”, chống lại bạo lực không phải bằng vũ lực mà bằng sự minh bạch về đạo đức, đối thoại và sự hoán cải tâm hồn.
“Bình an cho anh chị em!” - lời chào của Chúa Kitô Phục Sinh - ở trung tâm của Thông điệp. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV viết rằng những lời này “không chỉ mong muốn hòa bình, mà thực sự mang lại sự biến đổi lâu dài cho những người đón nhận nó”, khẳng định rằng hòa bình Kitô giáo mang tính chủ động và phá vỡ bởi sự từ chối bạo lực.
Nỗi sợ hãi như là đồng tiền của chiến tranh
Nỗi sợ hãi là một chủ đề trong suy tư của Đức Giáo Hoàng. Ngài cảnh báo rằng khi các xã hội đánh mất tầm nhìn về hòa bình như một thực tế sống động, họ chấp nhận những câu chuyện trong đó chiến tranh dường như là không thể tránh khỏi, thậm chí là cần thiết.
“Không phải ngẫu nhiên mà nhiều nhà lãnh đạo chính phủ lại đưa ra những lời kêu gọi tăng chi tiêu quân sự, và những lựa chọn tiếp theo đó, như một phản ứng chính đáng đối với các mối đe dọa từ bên ngoài. Ý tưởng về sức mạnh răn đe của quân đội, đặc biệt là răn đe hạt nhân, dựa trên sự phi lý của các mối quan hệ giữa các quốc gia, được xây dựng không phải trên luật pháp, công lý và lòng tin, mà trên nỗi sợ hãi và sự thống trị bằng vũ lực.”
Ngài nói, cách tiếp cận này không mang lại an ninh mà lại củng cố sự bất ổn và duy trì sự lo lắng.
Trích dẫn lời Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII, Giáo hoàng Lêô XIV nhắc lại cách mà các dân tộc ngày nay sống “trong nỗi sợ hãi thường xuyên”, nhận thức được rằng vũ khí có khả năng hủy diệt thảm khốc tồn tại, và chiến tranh có thể bùng nổ “do một số hoàn cảnh ngẫu nhiên và không lường trước được”. Ngài dẫn ra những con số cụ thể, lưu ý rằng chi tiêu quân sự toàn cầu đã tăng 9,4% chỉ riêng trong năm 2024, đạt 2,7 nghìn tỷ đô la - nguồn lực được hướng vào các công cụ giết người thay vì phát triển con người.
Khi chiến tranh trở nên “bình thường”
Thông điệp nhấn mạnh sự thay đổi trong thái độ chính trị và văn hóa, nơi việc chuẩn bị cho chiến tranh được coi là khôn ngoan và giải trừ quân bị được coi là ngây thơ. Giáo hoàng Lêô XIV viết: “Khi hòa bình không phải là một thực tế được sống, vun đắp và bảo vệ, thì sự xâm lược sẽ lan rộng vào đời sống gia đình và xã hội”. Ngài cảnh báo rằng sự bình thường hóa đối đầu này đang thống trị chính trị toàn cầu, làm suy yếu ngoại giao và luật pháp quốc tế.
“Khi hòa bình không còn là một thực tế được sống, vun đắp và bảo vệ, thì sự xâm lược sẽ lan rộng vào đời sống gia đình và xã hội”.
Đức Giáo Hoàng cũng đề cập đến vai trò của các công nghệ mới bao gồm trí tuệ nhân tạo, trong việc ra quyết định quân sự. Ngài gọi đây là “sự phản bội mang tính hủy diệt đối với các nguyên tắc pháp lý và triết học của chủ nghĩa nhân văn”, khi máy móc ngày càng đảm nhận trách nhiệm đối với những lựa chọn sinh tử, trong khi lợi ích kinh tế thúc đẩy việc tái vũ trang.
Con đường không vũ trang của Phúc Âm
Đức Giáo Hoàng nhắc lại rằng Phúc Âm liên kết hòa bình và bất bạo động. “Hòa bình của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang”, ngài viết, “Cuộc đấu tranh của Ngài là một cuộc đấu tranh không vũ trang giữa những hoàn cảnh lịch sử, chính trị và xã hội cụ thể.”
Ngài nhắc lại thách thức mà ngay cả các môn đệ cũng phải đối mặt: “Hãy tra gươm vào vỏ”. Ngài lưu ý rằng các Kitô hữu được kêu gọi nhận ra sự đồng lõa trong bạo lực trong quá khứ và cam kết làm chứng nhân tiên tri.
Trong một thế giới coi sức mạnh đồng nghĩa với sự thống trị, chính lòng tốt trở nên “vô hiệu hóa”. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV suy ngẫm: “Có lẽ đây là lý do tại sao Thiên Chúa trở thành một trẻ thơ”, chỉ ra sự bất lực của Bêlem như một sự mặc khải về quyền năng thiêng liêng.
“Hòa bình của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang, cuộc đấu tranh của Ngài là một cuộc đấu tranh không vũ trang giữa những hoàn cảnh lịch sử, chính trị và xã hội cụ thể.”
Giải trừ quân bị toàn diện: bắt đầu từ bên trong
Một lần nữa dựa trên lời của Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng việc giải trừ quân bị phải mở rộng ra ngoài phạm vi vũ khí. “Trừ khi quá trình giải trừ quân bị này được thực hiện triệt để và hoàn chỉnh, và chạm đến tận tâm hồn con người, nếu không thì không thể ngăn chặn được cuộc chạy đua vũ trang.”
Ngài nhấn mạnh rằng nỗi sợ hãi phải được giải quyết tận gốc thông qua việc đổi mới tâm trí và trái tim, thay thế sự nghi ngờ bằng lòng tin. Hòa bình đích thực, ngài viết, “không thể nằm ở việc sở hữu nguồn cung cấp vũ khí ngang bằng mà chỉ có thể nằm ở lòng tin tưởng lẫn nhau.”
Ngài nói thêm rằng các tôn giáo có trách nhiệm tránh sử dụng đức tin để biện minh cho bạo lực hoặc chiến tranh và thay vào đó phải là “ngôi nhà hòa bình”, nơi mà sự thù địch được giải quyết thông qua đối thoại, công lý và tha thứ.
“Hòa bình đích thực không thể nằm ở việc sở hữu nguồn cung cấp vũ khí ngang bằng mà chỉ có thể nằm ở lòng tin tưởng lẫn nhau.”
Một mệnh lệnh chính trị và đạo đức
Thông điệp cũng đề cập đến chính quyền. Giáo hoàng Lêô XIV kêu gọi tái cam kết đối với ngoại giao, hòa giải và luật pháp quốc tế, ĐTC than thở về sự xói mòn của các hiệp ước và sự suy yếu của các thể chế siêu quốc gia.
Ngài nhấn mạnh rằng hòa bình không phải là một điều không tưởng mà là một sự lựa chọn - cá nhân, cộng đồng và chính trị. Trích dẫn lời của Cố Giáo hoàng Phanxicô, ngài cảnh báo chống lại những luận điệu cho rằng bạo lực là điều không thể tránh khỏi, lưu ý rằng những luận điệu như vậy là công cụ của sự thống trị.
Bước đi trong ánh sáng
Thông điệp kết thúc với một tầm nhìn bắt nguồn từ hy vọng, gợi nhớ đến lời hứa trong Kinh thánh về việc biến gươm giáo thành lưỡi cày. Trong Năm Thánh Hy vọng, Giáo hoàng Lêô XIV mời gọi nhân loại bắt đầu “giải trừ vũ khí trong tâm hồn, trí óc và cuộc sống”, tin tưởng rằng những lời hứa của Chúa đòi hỏi trách nhiệm.
Hòa bình, ngài viết, “tồn tại; nó muốn ngự trị trong chúng ta”. Nhiệm vụ không phải là tạo ra nó, mà là chào đón nó - và cho phép nó “giải trừ vũ khí trong chúng ta”.
“Hòa bình tồn tại; nó muốn ngự trị trong chúng ta. Nhiệm vụ không phải là tạo ra nó, mà là đón nhận nó và để nó làm dịu đi sự hung hăng của chúng ta.”
Trong Thông điệp nhân Ngày Hòa bình Thế giới năm 2026, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đề cập đến sự leo thang của chiến tranh, tái vũ trang và nỗi sợ hãi trong quan hệ quốc tế, đồng thời nhắc lại lập trường phản đối của Giáo hội đối với việc răn đe dựa trên võ trang quân sự. Ngài kêu gọi giải trừ vũ khí, đối thoại và hoán cải tâm hồn như những điều kiện cần thiết cho một nền hòa bình lâu dài và không vũ trang.
(Tin Vatican - Linda Bordoni)
Trong khi Giáo hội cử hành Ngày Hòa bình Thế giới vào ngày 1 tháng 1, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV suy ngẫm về một thế giới bị đánh dấu bởi nỗi sợ hãi, quân sự hóa và mối đe dọa chiến tranh. Trong Thông điệp đầu tiên của ngài nhân dịp này, ĐTC đề cập đến tính nghiêm trọng của thời điểm hiện tại đồng thời đề xuất một tầm nhìn về hòa bình “không vũ trang và giải trừ vũ khí”, chống lại bạo lực không phải bằng vũ lực mà bằng sự minh bạch về đạo đức, đối thoại và sự hoán cải tâm hồn.
“Bình an cho anh chị em!” - lời chào của Chúa Kitô Phục Sinh - ở trung tâm của Thông điệp. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV viết rằng những lời này “không chỉ mong muốn hòa bình, mà thực sự mang lại sự biến đổi lâu dài cho những người đón nhận nó”, khẳng định rằng hòa bình Kitô giáo mang tính chủ động và phá vỡ bởi sự từ chối bạo lực.
Nỗi sợ hãi như là đồng tiền của chiến tranh
Nỗi sợ hãi là một chủ đề trong suy tư của Đức Giáo Hoàng. Ngài cảnh báo rằng khi các xã hội đánh mất tầm nhìn về hòa bình như một thực tế sống động, họ chấp nhận những câu chuyện trong đó chiến tranh dường như là không thể tránh khỏi, thậm chí là cần thiết.
“Không phải ngẫu nhiên mà nhiều nhà lãnh đạo chính phủ lại đưa ra những lời kêu gọi tăng chi tiêu quân sự, và những lựa chọn tiếp theo đó, như một phản ứng chính đáng đối với các mối đe dọa từ bên ngoài. Ý tưởng về sức mạnh răn đe của quân đội, đặc biệt là răn đe hạt nhân, dựa trên sự phi lý của các mối quan hệ giữa các quốc gia, được xây dựng không phải trên luật pháp, công lý và lòng tin, mà trên nỗi sợ hãi và sự thống trị bằng vũ lực.”
Ngài nói, cách tiếp cận này không mang lại an ninh mà lại củng cố sự bất ổn và duy trì sự lo lắng.
Trích dẫn lời Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII, Giáo hoàng Lêô XIV nhắc lại cách mà các dân tộc ngày nay sống “trong nỗi sợ hãi thường xuyên”, nhận thức được rằng vũ khí có khả năng hủy diệt thảm khốc tồn tại, và chiến tranh có thể bùng nổ “do một số hoàn cảnh ngẫu nhiên và không lường trước được”. Ngài dẫn ra những con số cụ thể, lưu ý rằng chi tiêu quân sự toàn cầu đã tăng 9,4% chỉ riêng trong năm 2024, đạt 2,7 nghìn tỷ đô la - nguồn lực được hướng vào các công cụ giết người thay vì phát triển con người.
Khi chiến tranh trở nên “bình thường”
Thông điệp nhấn mạnh sự thay đổi trong thái độ chính trị và văn hóa, nơi việc chuẩn bị cho chiến tranh được coi là khôn ngoan và giải trừ quân bị được coi là ngây thơ. Giáo hoàng Lêô XIV viết: “Khi hòa bình không phải là một thực tế được sống, vun đắp và bảo vệ, thì sự xâm lược sẽ lan rộng vào đời sống gia đình và xã hội”. Ngài cảnh báo rằng sự bình thường hóa đối đầu này đang thống trị chính trị toàn cầu, làm suy yếu ngoại giao và luật pháp quốc tế.
“Khi hòa bình không còn là một thực tế được sống, vun đắp và bảo vệ, thì sự xâm lược sẽ lan rộng vào đời sống gia đình và xã hội”.
Đức Giáo Hoàng cũng đề cập đến vai trò của các công nghệ mới bao gồm trí tuệ nhân tạo, trong việc ra quyết định quân sự. Ngài gọi đây là “sự phản bội mang tính hủy diệt đối với các nguyên tắc pháp lý và triết học của chủ nghĩa nhân văn”, khi máy móc ngày càng đảm nhận trách nhiệm đối với những lựa chọn sinh tử, trong khi lợi ích kinh tế thúc đẩy việc tái vũ trang.
Con đường không vũ trang của Phúc Âm
Đức Giáo Hoàng nhắc lại rằng Phúc Âm liên kết hòa bình và bất bạo động. “Hòa bình của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang”, ngài viết, “Cuộc đấu tranh của Ngài là một cuộc đấu tranh không vũ trang giữa những hoàn cảnh lịch sử, chính trị và xã hội cụ thể.”
Ngài nhắc lại thách thức mà ngay cả các môn đệ cũng phải đối mặt: “Hãy tra gươm vào vỏ”. Ngài lưu ý rằng các Kitô hữu được kêu gọi nhận ra sự đồng lõa trong bạo lực trong quá khứ và cam kết làm chứng nhân tiên tri.
Trong một thế giới coi sức mạnh đồng nghĩa với sự thống trị, chính lòng tốt trở nên “vô hiệu hóa”. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV suy ngẫm: “Có lẽ đây là lý do tại sao Thiên Chúa trở thành một trẻ thơ”, chỉ ra sự bất lực của Bêlem như một sự mặc khải về quyền năng thiêng liêng.
“Hòa bình của Chúa Giêsu phục sinh là không vũ trang, cuộc đấu tranh của Ngài là một cuộc đấu tranh không vũ trang giữa những hoàn cảnh lịch sử, chính trị và xã hội cụ thể.”
Giải trừ quân bị toàn diện: bắt đầu từ bên trong
Một lần nữa dựa trên lời của Thánh Giáo hoàng Gioan XXIII, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng việc giải trừ quân bị phải mở rộng ra ngoài phạm vi vũ khí. “Trừ khi quá trình giải trừ quân bị này được thực hiện triệt để và hoàn chỉnh, và chạm đến tận tâm hồn con người, nếu không thì không thể ngăn chặn được cuộc chạy đua vũ trang.”
Ngài nhấn mạnh rằng nỗi sợ hãi phải được giải quyết tận gốc thông qua việc đổi mới tâm trí và trái tim, thay thế sự nghi ngờ bằng lòng tin. Hòa bình đích thực, ngài viết, “không thể nằm ở việc sở hữu nguồn cung cấp vũ khí ngang bằng mà chỉ có thể nằm ở lòng tin tưởng lẫn nhau.”
Ngài nói thêm rằng các tôn giáo có trách nhiệm tránh sử dụng đức tin để biện minh cho bạo lực hoặc chiến tranh và thay vào đó phải là “ngôi nhà hòa bình”, nơi mà sự thù địch được giải quyết thông qua đối thoại, công lý và tha thứ.
“Hòa bình đích thực không thể nằm ở việc sở hữu nguồn cung cấp vũ khí ngang bằng mà chỉ có thể nằm ở lòng tin tưởng lẫn nhau.”
Một mệnh lệnh chính trị và đạo đức
Thông điệp cũng đề cập đến chính quyền. Giáo hoàng Lêô XIV kêu gọi tái cam kết đối với ngoại giao, hòa giải và luật pháp quốc tế, ĐTC than thở về sự xói mòn của các hiệp ước và sự suy yếu của các thể chế siêu quốc gia.
Ngài nhấn mạnh rằng hòa bình không phải là một điều không tưởng mà là một sự lựa chọn - cá nhân, cộng đồng và chính trị. Trích dẫn lời của Cố Giáo hoàng Phanxicô, ngài cảnh báo chống lại những luận điệu cho rằng bạo lực là điều không thể tránh khỏi, lưu ý rằng những luận điệu như vậy là công cụ của sự thống trị.
Bước đi trong ánh sáng
Thông điệp kết thúc với một tầm nhìn bắt nguồn từ hy vọng, gợi nhớ đến lời hứa trong Kinh thánh về việc biến gươm giáo thành lưỡi cày. Trong Năm Thánh Hy vọng, Giáo hoàng Lêô XIV mời gọi nhân loại bắt đầu “giải trừ vũ khí trong tâm hồn, trí óc và cuộc sống”, tin tưởng rằng những lời hứa của Chúa đòi hỏi trách nhiệm.
Hòa bình, ngài viết, “tồn tại; nó muốn ngự trị trong chúng ta”. Nhiệm vụ không phải là tạo ra nó, mà là chào đón nó - và cho phép nó “giải trừ vũ khí trong chúng ta”.
“Hòa bình tồn tại; nó muốn ngự trị trong chúng ta. Nhiệm vụ không phải là tạo ra nó, mà là đón nhận nó và để nó làm dịu đi sự hung hăng của chúng ta.”