BÀI ĐỌC 1 St 14:18-20
Bài trích sách Sáng thế.
Khi ông Áp-ram thắng trận trở về, có ông Men-ki-xê- đê, vua thành Sa-lem, mang bánh và rượu ra; ông là tư tế của Thiên Chúa Tối Cao. Ông chúc phúc cho ông Áp-ram và nói:
“Xin Thiên Chúa Tối Cao, Đấng dựng nên trời đất, chúc phúc cho Áp-ram!
Chúc tụng Thiên Chúa Tối Cao,
Đấng đã trao vào tay ông những thù địch của ông!”
Rồi ông Áp-ram biếu ông Men-ki-xê-đê một phần mười tất cả chiến lợi phẩm.
Đó là Lời Chúa.

BÀI ĐỌC 2 1Cr 11:23-26
Bài trích thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.
Thưa anh em, điều tôi đã lãnh nhận từ nơi Chúa, tôi xin truyền lại cho anh em: trong đêm bị nộp, Chúa Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, rồi bẻ ra và nói: “Đây là Mình Thầy, hiến dâng vì anh em; anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy.” Cũng thế, sau bữa ăn, Người cầm lấy chén rượu và nói: “Chén này là Giao Ước Mới, lập bằng Máu Thầy; mỗi khi uống, anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy.” Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết.
Đó là Lời Chúa.

TUNG HÔ TIN MỪNG Ga 6:51
Alleluia. Alleluia. Chúa nói: Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Alleluia.

TIN MỪNG Lc 9:11b-17
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Luca.
Khi ấy, Đức Giê-su nói với đám đông về Nước Thiên Chúa và chữa lành những ai cần được chữa.
Ngày đã bắt đầu tàn. Nhóm Mười Hai đến bên Đức Giê-su thưa Người rằng: “Xin Thầy cho đám đông về, để họ vào các làng mạc nông trại quanh đây, tìm chỗ trọ và kiếm thức ăn, vì nơi chúng ta đang ở đây là nơi hoang vắng.” Đức Giê-su bảo: “Chính anh em hãy cho họ ăn.”
Các ông đáp: “Chúng con chỉ có vỏn vẹn năm cái bánh và hai con cá, trừ phi chính chúng con phải đi mua thức ăn cho cả đám dân này.”
Quả thật có tới chừng năm ngàn đàn ông. Đức Giê-su nói với các môn đệ: “Anh em hãy bảo họ ngồi thành từng nhóm khoảng năm mươi người một.”
Các môn đệ làm y như vậy, và bảo mọi người ngồi xuống. Bấy giờ Đức Giê-su cầm lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, dâng lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho môn đệ để các ông dọn ra cho đám đông. Mọi người đều ăn, và ai nấy được no nê. Những miếng vụn còn thừa, người ta thu lại được mười hai thúng.
Đó là Lời Chúa.

 

LỄ MÌNH VÀ MÁU CHÚA GIÊSU
ĐƯỜNG VỀ TRỜI PHẢI CÓ BÁNH TỪ ĐẤNG BỞI TRỜI

Qua việc Chúa làm phép lạ nuôi sống thể xác (x. Lc 9,11-17), Hội Thánh nhắc chúng ta về phép lạ Thánh Thể. Chính Thánh Thể mới là phép lạ đích thực, tái diễn mãi mãi trong Hội Thánh, để nuôi sống không chỉ thể xác, nhưng là linh hồn con người và nuôi sống đến đời đời.

Tất cả những cử chỉ mà Chúa Giêsu sẽ thực hiện khi lập Bí tích Thánh Thể: “Cầm lấy bánh, ngước mắt lên trời, dâng lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho các môn đệ”, thì Chúa đã thực hiện trước trong phép lạ hoá bánh hôm nay (x. Lc 14,22 so sánh với Mt 26,26; Mc 14,22; Lc 9,16).

Mừng lễ Mình Máu Chúa, chúng ta cảm tạ Chúa đã ban Thánh Thể để nuôi sống chúng ta cả thể xác lẫn tinh thần. Chúa dạy: “Các con hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy” (Lc 22,19; 1Cr 11,24-25). Vì thế, mỗi lần tham dự thánh lễ, cử hành mầu nhiệm Thánh Thể, rước lấy Thánh Thể, chúng ta không chỉ đang cử hành mầu nhiệm thánh, mà còn đang thực hành nghĩa cử thánh để tưởng nhớ Chúa. Ngay lúc đó, Chúa dùng lương thực là chính Thánh Thể để nuôi sống chúng ta.

Theo thánh Gioan, nhiều lần Chúa nói về việc Chúa nuôi sống:
- “Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết” (Ga 6, 54).
- “Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai Tôi, và Tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn Tôi, cũng sẽ nhờ Tôi mà được sống như vậy” (Ga 6,57).

Rước Thánh Thể vào hồn, ta sống nhờ Chúa Giêsu, sống trong Chúa Giêsu và sống như Chúa Giêsu trong sự sống thần linh của Chúa Giêsu.

Khi được sống như Chúa Giêsu đang sống, chúng ta hạnh phúc vì được gắn liền, được tháp nhập, được nên một trong Chúa như cành nho chỉ sống nhờ nhận lấy nhựa sống từ thân cây nho trao cho vậy (x. Ga 15,5).

Nhờ hồng ân sự sống đời đời này, Thánh Thể trở thành bí tích ban ơn cứu độ quan trọng nhất mà Chúa Giêsu trao cho Hội Thánh.

Thánh Thể là nguồn mạch và chóp đỉnh của đời sống Kitô giáo. Thiên Chúa, Chúa chúng ta muốn cả loài người chỉ được cứu độ trong Chúa Giêsu.

Nhờ Chúa Giêsu, trong hy tế Thánh Thể duy nhất ấy, Chúa Cha thông ban cho chúng ta sự sống thần linh của Ngài. Chúa Cha cho chúng ta tham dự vào sự sống của chính Ngài trong chính sự cứu độ của Chúa Giêsu. Vì thế, mỗi lần chúng ta rước lấy Chúa Giêsu Thánh Thể, chúng ta được chìm vào chính sự sống của Thiên Chúa ngay tại trần thế.

Trọn đời, chúng ta hãy ý thức luôn luôn, chỉ có Thánh Thể mới là nguồn sống đích thực, vì chỉ có Thánh Thể là lương thực Thánh duy nhất đưa ta vào sự sống đời đời.

Huấn từ tại Đại hội Thánh Thể Quốc tế lần 49, (Quebec, từ 15-22.6.2008), Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI nhấn mạnh đến chiều kích sự sống của bí tích Cực Trọng này, khi nhắc đến sự hiệp thông trong bí tích Thánh Thể với Thiên Chúa:
“Rước Lễ, Chầu Mình Thánh Chúa - bằng cách này chúng ta muốn đào sâu sự hiệp thông của chúng ta, sửa soạn cho sự hiệp thông này và kéo dài nó - cũng có nghĩa là để cho mình đi vào sự hiệp thông với Đức Kitô, và nhờ Người mà hiệp thông với toàn thể Ba Ngôi, ngõ hầu trở nên điều chúng ta lãnh nhận và sống trong sự hiệp thông với Giáo Hội. Chính nhờ việc rước Mình Thánh Đức Kitô mà chúng ta nhận được sức mạnh ‘của việc kết hợp với Thiên Chúa và với nhau’ (Thánh Cyrillô thành Alexandria, In Ioannis Evangelium,11:11; x. Thánh Augustine, Sermo, 577)”.

Bởi hiệp thông với Thiên Chúa là được sống chính sự sống của Thiên Chúa, nên khi lãnh nhận Mình Thánh Chúa Giêsu, cánh cửa mà nhờ đó, ta được hiệp thông với Thiên Chúa, không cho phép ta sống thụ động.

Hãy nhớ, khi Chúa Giêsu phán: “Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy”, không có nghĩa là ta chỉ cử hành Mình Máu Thánh Chúa trong nhà thờ mà thôi, nhưng qua việc tưởng, Chúa đòi ta phải thông chia sự sống mình với mọi anh chị em, phải yêu thương từng con người mà Chúa ban cho mình, phải đón nhận và giúp đỡ mọi anh chị em khó nghèo, cơ nhỡ chung quanh, phải tạo tình đoàn kết, tạo sự hiệp nhất, phải sống cho nhau và vì nhau... như chính Chúa đã nêu gương hiến mình cho chúng ta vậy.

Chính trong ý nghĩa về việc cử hành Thánh Tể trên bàn thờ và trong cuộc đời, mà thánh Phaolô khuyên: “Vì Thiên Chúa thương xót chúng ta, tôi khuyên nhủ anh em hãy hiến dâng thân mình làm của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa. Đó là cách thức xứng hợp để anh em thờ phượng Ngài” (Rm 12,1).

 

CHIỀU KÍCH CỘNG ĐỒNG
“Mọi người đều ăn, và ai nấy được no nê!”.

“Thánh Lễ không tách biệt chúng ta khỏi thế giới, nhưng đặt chúng ta trong lòng cộng đoàn, với đôi mắt biết nhận ra Chúa nơi tha nhân!” - Henri Nouwen.

Kính thưa Anh Chị em,

Nhân Chúa Nhật lễ Mình Máu Thánh Chúa Kitô, có lẽ chúng ta nên nhấn mạnh một điều thường bị bỏ qua: ‘chiều kích cộng đồng’ của việc cử hành Thánh Thể. Bởi lẽ “Thánh Lễ đặt chúng ta trong lòng cộng đoàn, với đôi mắt biết nhận ra Chúa nơi tha nhân!”

Chúng ta có xu hướng “đi lễ” theo nghĩa cá nhân. Nếu “tôi” không “đi lễ” Chúa Nhật, “tôi” mắc tội trọng. Chúng ta nói về “tham dự” với câu hỏi như “Ai cử hành?”; thậm chí nghe chủ tế thông báo, “Hôm nay tôi dâng lễ để cầu cho linh hồn...”. Ngẫm lại, thật kỳ cục, như thể chúng trình bày một điều gì đó mà chỉ Linh mục làm thay cho những người khác. Mọi người cảm thấy mình như trong một ‘buổi diễn’ mà họ chỉ được mong đợi có mặt ‘về thể chất’. Vì thế, khá nhiều người đến muộn và rời đi trước khi kết thúc. Những điều này phổ biến đến mức không ai còn để ý; thậm chí chấp nhận chúng ‘là đương nhiên’. Vậy mà nó cho chúng ta biết rất nhiều về ý nghĩa của việc có mặt hay không có mặt trong Bí tích này.

Thánh Thể về căn bản là một cử hành mang ‘chiều kích cộng đồng’ mà mọi người được kỳ vọng sẽ tham gia tích cực. Trước hết, tôi có mặt để nhớ lại điều khiến tôi trở thành Kitô hữu - đồng nhất cuộc sống mình với cuộc sống, sự đau khổ, cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô. Sự đồng nhất này không thông qua mối quan hệ ‘một - Một’, nhưng trong mối quan hệ cộng đồng với Ngài đang ở trong tất cả những ai là Kitô hữu; chúng ta thông hiệp với Ngài qua Nhiệm Thể của Ngài. Không có chỗ cho chủ nghĩa cá nhân trong Kitô giáo, nhưng tôi đến với Chúa ‘cùng với’ và ‘thông qua’ anh chị em tôi.

Vậy nếu chỉ đến nhà thờ để ‘giữ điều răn Thứ Ba’ hoàn toàn riêng tư thì không có gì ngạc nhiên khi tôi đến muộn về sớm. Và với tâm lý đó, ‘đi lễ’ là chuyện cá nhân đối với tôi và những người khác ‘tình cờ’ cũng có mặt. Một số thậm chí còn bực bội vì có quá nhiều thứ diễn ra; họ tự hỏi tại sao không ‘được yên tĩnh để cầu nguyện’. Đúng, một số buổi lễ có thể quá sôi nổi hoặc quá xâm phạm; nhưng mặt khác, đó không chỉ là thời gian để cầu nguyện riêng tư - người ta có thể làm tốt hơn nhiều ở nhà - nhưng là cùng nhau tạ ơn Chúa, một ‘chiều kích cộng đồng’ của toàn Giáo Hội.

Anh Chị em,

“Mọi người đều ăn”. Thánh Thể còn là thời gian chúng ta thể hiện sự hiệp nhất thông qua việc cùng nhau ăn và uống Thân Thể đó. Chìa khóa để chúng ta ở trong Chúa Kitô là tình yêu - không chỉ dành cho Chúa, mà còn dành cho từng người. Thánh lễ không phải là thời gian để tạo ra cộng đồng; đúng hơn, thời gian để cử hành cộng đồng. Không được vậy, chúng ta đến nhà thờ như những người xa lạ với nhau. Vì thế, cần ý thức rằng, tôi đang tham gia vào lễ kỷ niệm vui tươi, một lễ mang ‘chiều kích cộng đồng’. Sự hiệp thông này đòi hỏi sự chia sẻ, cầu nguyện và giao tiếp ở một mức độ tự phát và tự nhiên nhất định.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, cho con yêu mến Thánh Lễ - nơi con ở trong lòng Nhiệm Thể - với đôi mắt biết nhận ra Chúa nơi anh em con. Cho con đừng đi trễ về sớm nữa!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Charles Collins, giám đốc điều hành của tạp chí Crux, ngày 21 tháng 6 năm 2025, cho hay: Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng quan hệ quốc tế nên dựa trên Luật tự nhiên.

Phát biểu trước một nhóm các quan chức được bầu, Giáo hoàng Leo XIV nhấn mạnh tầm quan trọng của Luật tự nhiên, được gọi là "điểm tham chiếu thiết yếu" cho quan hệ quốc tế.

Ngài đã phát biểu vào ngày 21 tháng 6 với các thành viên của Liên minh Nghị viện Liên hợp quốc, được thành lập vào năm 1889 nhằm thúc đẩy hòa bình thông qua ngoại giao và đối thoại nghị viện và hiện có 181 thành viên và 15 thành viên liên kết.

“Điều đầu tiên liên quan đến trách nhiệm của các bạn trong việc thúc đẩy và bảo vệ lợi ích của cộng đồng, lợi ích chung, không phụ thuộc vào bất cứ lợi ích đặc biệt nào, đặc biệt là bằng cách bảo vệ những người dễ bị tổn thương và bị thiệt thòi”, Đức Leo nói với các nghị viên đang có mặt tại Vatican để tham dự Năm thánh dành cho các chính phủ.

“Những người sống trong điều kiện khắc nghiệt lớn tiếng kêu gọi để được lắng nghe, nhưng thường không có ai lắng nghe lời kêu gọi của họ”, Đức Giáo Hoàng nói.

“Sự mất cân bằng này tạo ra những tình huống bất công dai dẳng, dễ dàng dẫn đến bạo lực và sớm muộn gì cũng dẫn đến thảm kịch chiến tranh. Mặt khác, chính trị lành mạnh, bằng cách thúc đẩy phân phối công bằng các nguồn lực, có thể cung cấp dịch vụ hiệu quả cho sự hòa hợp và hòa bình cả trong nước và quốc tế”, ngài nói tiếp.

Đức Leo cho biết để có một điểm tham chiếu chung trong hoạt động chính trị, một điểm tham chiếu thiết yếu là luật tự nhiên, “không phải do bàn tay con người viết ra, mà được công nhận là có giá trị ở mọi thời đại và mọi nơi, và tìm thấy lập luận hợp lý và thuyết phục nhất trong chính tự nhiên”.

Ngài trích dẫn lời của Cicero về điều này trong De Re Publica: “Luật tự nhiên là lý lẽ đúng đắn, phù hợp với tự nhiên, phổ quát, liên tục và vĩnh cửu, với các mệnh lệnh của nó, mời gọi chúng ta làm điều đúng đắn và với các lệnh cấm của nó ngăn cản chúng ta khỏi điều ác… Không được thay đổi luật này, cũng không được xóa bỏ bất cứ phần nào của luật này, cũng không được bãi bỏ hoàn toàn; chúng ta không thể tự giải thoát mình khỏi luật này thông qua Thượng viện hay nhân dân, cũng không cần phải tìm kiếm người bình luận hay giải thích luật này. Và sẽ không có luật nào ở Rome, không có luật nào ở Athens, không có luật nào bây giờ, không có luật nào sau này; nhưng một luật vĩnh cửu và bất biến sẽ chi phối tất cả mọi người ở mọi thời đại”.

Đức Giáo Hoàng cho biết luật tự nhiên, mà ngài cho là có giá trị phổ quát ngoài và trên các niềm tin khác có thể gây tranh cãi hơn, “tạo nên la bàn để chúng ta định hướng trong việc lập pháp và hành động, đặc biệt là đối với các vấn đề đạo đức tế nhị và cấp bách, ngày nay liên quan nhiều hơn đến cuộc sống bản thân và quyền riêng tư”.

“Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, được Liên hợp quốc phê chuẩn và công bố vào ngày 10 tháng 12 năm 1948, hiện là một phần di sản văn hóa của nhân loại. Văn bản đó, luôn có liên quan, có thể đóng góp rất lớn vào việc đặt con người, với sự toàn vẹn bất khả xâm phạm của họ, vào nền tảng của cuộc tìm kiếm chân lý, do đó khôi phục lại phẩm giá cho những người không cảm thấy được tôn trọng trong bản chất sâu thẳm nhất của họ và trong sự mách bảo của lương tâm họ,” Đức Leo nói.

Nói về tự do tôn giáo và đối thoại liên tôn, Đức Giáo Hoàng cho biết đây là một lĩnh vực có ý nghĩa lớn hơn trong thời điểm hiện tại, “và đời sống chính trị có thể đạt được nhiều thành tựu bằng cách khuyến khích các điều kiện để có được tự do tôn giáo đích thực và để một cuộc gặp gỡ tôn trọng và mang tính xây dựng giữa các cộng đồng tôn giáo khác nhau có thể phát triển.”

“Niềm tin vào Thiên Chúa, với các giá trị tích cực bắt nguồn từ đó, là nguồn gốc to lớn của lòng tốt và chân lý cho cuộc sống của các cá nhân và cộng đồng,” ngài nói.

Đức Giáo Hoàng Leo cũng nói với các viên chức được bầu rằng họ phải giải quyết “thách thức lớn” do sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo gây ra.

“Đây là một sự phát triển chắc chắn sẽ giúp ích rất nhiều cho xã hội, miễn là việc sử dụng nó không làm suy yếu bản sắc và phẩm giá của con người cũng như các quyền tự do cơ bản của họ”, ngài nói.

“Đặc biệt, chúng ta không được quên rằng trí tuệ nhân tạo hoạt động như một công cụ vì lợi ích của con người, không phải để làm giảm bớt hay thay thế họ. Trên thực tế, những gì đang nổi lên là một thách thức đáng kể, đòi hỏi sự chú ý và tầm nhìn xa để dự phóng lối sống lành mạnh, công bằng và lành mạnh, đặc biệt là vì lợi ích của các thế hệ trẻ, ngay trong bối cảnh của các kịch bản mới”, Đức Giáo Hoàng nói tiếp.

“Cuộc sống bản thân của chúng ta có giá trị hơn bất cứ thuật toán nào và các mối quan hệ xã hội đòi hỏi không gian phát triển vượt xa các khuôn mẫu hạn chế mà bất cứ cỗ máy vô hồn nào cũng có thể đóng gói trước”, Đức Leo nói.

“Chúng ta đừng quên rằng, mặc dù có thể lưu trữ hàng triệu điểm dữ liệu và trả lời nhiều câu hỏi chỉ trong vài giây, trí tuệ nhân tạo vẫn được trang bị một ‘bộ nhớ tĩnh’ không thể so sánh với bộ nhớ của con người”, ngài nói, đồng thời nói thêm rằng mặt khác, bộ nhớ của con người “sáng tạo, năng động, có khả năng tạo ra, có khả năng kết hợp quá khứ, hiện tại và tương lai trong một cuộc tìm kiếm ý nghĩa sống động và hiệu quả, với tất cả những hệ luận về mặt đạo đức và hiện sinh mà điều này mang lại.”

Đức Giáo Hoàng Leo kết thúc bài phát biểu của ngài bằng cách nhắc đến vị thánh bảo trợ của các chính trị gia, Ngài Thomas More, cựu Thủ tướng Anh bị xử tử dưới thời Vua Henry VIII năm 1535 vì từ chối thừa nhận việc ly hôn và tái hôn. Mặc dù Đức Giáo Hoàng không đề cập đến điều đó, nhưng ngài đã phát biểu vào ngày sau khi Quốc hội Anh bỏ phiếu hợp pháp hóa việc hỗ trợ tự tử ở Anh và xứ Wales.

"Thánh Thomas More là một nhân chứng để các nhà lãnh đạo chính trị tôn kính và là người cầu bầu để họ đặt công việc của mình dưới sự bảo vệ của ngài", Đức Giáo Hoàng nói.

"Ngài Thomas More là một người đàn ông trung thành với trách nhiệm công dân của mình, một người phục vụ hoàn hảo của nhà nước chính vì đức tin của ngài, điều này khiến ngài coi chính trị không phải là một nghề mà là một sứ mệnh truyền bá chân lý và lòng tốt", Đức Leo nói.

"Lòng dũng cảm mà ngài thể hiện qua sự sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình thay vì phản bội sự thật khiến ngài, cũng như đối với chúng ta ngày nay, trở thành một vị tử đạo vì tự do và vì quyền tối thượng của lương tâm. Mong rằng tấm gương của ngài sẽ là nguồn cảm hứng và hướng dẫn cho mỗi người trong số các bạn", ngài nói với các nghị sĩ.

 

Hình ảnh của Đêm Họp Mặt 50 Năm Hồng Ân Viễn Xứ

Do Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam Tổng Giáo Phận Melbourne tổ chứ vào ngày 21/6/2025.

Xem hình ảnh

 

1. Putin đưa ra cảnh báo khi Tổng thống Trump cân nhắc tấn công Iran

Putin đã đưa ra cảnh báo vào thứ sáu khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cân nhắc việc can dự vào cuộc xung đột đang diễn ra giữa Iran và Israel.

Bình luận của Putin được đưa ra khi Israel và Iran bước vào ngày thứ tám của cuộc xung đột, trong đó Israel châm ngòi cho cuộc xung đột vào tuần trước bằng cách tiến hành một loạt các cuộc không kích làm tê liệt quân đội và hệ thống chỉ huy tình báo của Iran, phá hủy cơ sở hạ tầng hạt nhân và giết chết các nhà khoa học hạt nhân chủ chốt của Iran.

Hãng thông tấn Associated Press đưa tin các cuộc không kích của Israel đã giết chết hơn 600 người Iran và hơn 2.000 người bị thương. Israel cũng chịu tổn thất, các quan chức cho biết hơn 24 người ở Israel đã thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương do các cuộc không kích của Iran, một trong số đó đã tấn công vào một bệnh viện lớn của Israel vào thứ năm.

Tổng thống Trump hiện đang cân nhắc khả năng tiến hành một cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào địa điểm làm giàu hạt nhân chính của Iran, nằm sâu dưới lòng đất ở Fordow. Việc phá hủy địa điểm này đòi hỏi phải có đạn phá hầm trú ẩn kiên cố do Hoa Kỳ sản xuất, mà người Israel không có. Tổng thống Trump cũng đã yêu cầu Iran “đầu hàng vô điều kiện”, một lời kêu gọi mà nhà lãnh đạo tối cao của nước này, Ayatollah Ali Khamenei, đã từ chối mạnh mẽ vào đầu tuần này.

Trong khi đó, Nga, một đối tác chiến lược quan trọng của Iran, đã vào cuộc và cố gắng đóng vai trò trung gian trong cuộc xung đột trong những ngày gần đây. Putin hôm thứ sáu đã lên tiếng lo ngại về căng thẳng leo thang nhanh chóng giữa Iran và Israel.

Trả lời các câu hỏi tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg, nhà lãnh đạo Nga cho biết, “chúng tôi rất lo ngại về những gì đang diễn ra xung quanh các cơ sở hạt nhân của Iran và những hậu quả có thể xảy ra”.

Putin nói thêm rằng Điện Cẩm Linh đã yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bảo đảm an toàn cho nhân viên Nga đang làm việc xây dựng hai lò phản ứng hạt nhân tại cảng Bushehr của Iran. Putin cho biết ông cũng đã nêu vấn đề này với Tổng thống Trump.

“Thủ tướng Netanyahu đã đồng ý với điều đó và Tổng thống Trump đã hứa sẽ ủng hộ những yêu cầu chính đáng của chúng tôi,” Putin phát biểu tại diễn đàn.

Trong suốt bài phát biểu của mình, Putin nhấn mạnh rằng Nga đã nỗ lực duy trì mối quan hệ tốt đẹp với cả Iran và Israel, nhưng cũng nói thêm rằng Mạc Tư Khoa cũng ủng hộ quyền sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình của Iran.

[Newsweek: Vladimir Putin Issues Warning as Donald Trump Weighs Iran Strikes]

2. Những báo cáo sai sự thật về vụ ám sát cựu Tổng thống Iran làm rung chuyển Iran trong bối cảnh căng thẳng gia tăng

Vào một buổi sáng đầy biến động, người dân Iran — cùng với phần còn lại của thế giới — thức dậy với một tiêu đề chấn động: cựu Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad đã bị ám sát tại Tehran bởi những tay súng không rõ danh tính, trong một “hoạt động chuyên nghiệp”.

Các nền tảng truyền thông xã hội bùng nổ với các bài đăng lan truyền. Các tiêu đề giật gân: “Ahmadinejad bị ám sát cùng gia đình”, “Mossad lại tấn công”, “An ninh nghiêm nhặt ở Tehran”.

Những tin đồn này trùng hợp với sự leo thang nguy hiểm giữa Iran và Israel, bao gồm cả lời đe dọa trực tiếp từ Tel Aviv về việc tấn công sâu vào lãnh thổ Iran.

Nhưng giữa lúc có nhiều đồn đoán, một lời phủ nhận chính thức đã được đưa ra: Ahmadinejad vẫn còn sống và không có nỗ lực ám sát nào xảy ra.

Vậy điều gì thực sự đã xảy ra?

Bản báo cáo sai sự thật đã gây ra sự nhầm lẫn rộng rãi và hàng loạt câu hỏi:

Đây có phải là một quả bóng thăm dò để đánh giá phản ứng của công chúng không?

Hay đó là một cái bẫy chính trị?

Hay là một phần của chiến dịch chiến tranh tâm lý được thiết kế để mở đường cho những thay đổi lớn trong khu vực?

Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có một sự thật không thể chối cãi: Mahmoud Ahmadinejad vẫn chưa chết.

Viên đạn đầu tiên có thể không đến từ một khẩu súng, mà từ chiến trường thông tin sai lệch — để lại một đám mây thông tin sai lệch dày đặc và một loạt câu hỏi chưa có lời giải đáp.

[NBC News: False Reports of Ahmadinejad Assassination Shake Iran Amid Rising Tensions]

3. Các nhóm đối lập người Kurd sẽ chờ Tổng thống Trump trước khi tiến vào Iran

Quyết định không nhanh chóng ra quyết định tấn công Iran của Tổng thống Trump là hợp lý khi xét đến những rủi ro to lớn mà Hoa Kỳ phải gánh chịu khi tham gia cùng Israel trong cuộc chiến chống Iran.

Nhưng ở khu vực Kurdistan phía bắc Iraq, người ta tỏ ra hối tiếc vì ông đã không hành động nhanh hơn.

Vài giờ trước tuyên bố của Tổng thống Trump, thủ lĩnh của một nhóm người Kurd nhỏ đã nói với NBC News rằng người dân sẽ nổi dậy “nếu Iran bị suy yếu”.

Hossein Panah Zadeh, nhà lãnh đạo Đảng PAK Azadi Kurdistan theo chủ nghĩa dân tộc, cho biết sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc nổi dậy sẽ rất quan trọng. “Chúng tôi muốn Mỹ ủng hộ chúng tôi”, ông nói thêm.

Israel đã công khai ủng hộ việc thay đổi chế độ ở nước láng giềng Iran, nơi cũng là nơi sinh sống của một lượng lớn người Kurd, nhiều người trong số họ đã đấu tranh để thay đổi chế độ trong nhiều thập niên.

Gần đây nhất, các cuộc biểu tình về Mahsa Amini, một phụ nữ người Kurd-Iran 22 tuổi đã chết sau khi bị cảnh sát bắt giữ vì không đội khăn trùm đầu, đã bị đàn áp dã man dẫn đến cái chết của hàng ngàn phụ nữ.

Vì vậy, mặc dù Israel khó có thể dừng các cuộc tấn công khi Tổng thống Trump đưa ra quyết định, nhưng hiện tại, ít nhất một bộ phận của chế độ đối lập Iran cũng sẽ chờ thời.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi xác nhận với phương tiện truyền thông nhà nước Iran rằng ông sẽ có cuộc họp tại Geneva hôm nay với những người đồng cấp từ Anh, Pháp, Đức và Liên Hiệp Âu Châu như một phần trong nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột kéo dài một tuần giữa Israel và Iran.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết đặc phái viên của Tổng thống Trump tại Trung Đông, Steve Witkoff, sẽ không tham dự.

“Đây là cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Âu Châu và Iran”, một quan chức Tòa Bạch Ốc nói với NBC News. “Tổng thống ủng hộ các nỗ lực ngoại giao từ các đồng minh của chúng tôi có thể đưa Iran đến gần hơn với thỏa thuận của ông ấy”.

[NBC News: Kurdish opposition groups will wait for Trump before moving in Iran]

4. Điều gì có thể xảy ra nếu Tổng thống Trump quyết định ném bom vào cơ sở hạt nhân chính của Iran

Hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, trong một diễn đàn kinh tế tại St. Petersburg, nhà độc tài Nga Vladimir Putin đã được hỏi liệu ông có lo ngại về việc thế giới đang hướng tới Thế chiến thứ III hay không.

Putin đã bày tỏ lo ngại, đề cập đến cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, và cuộc xung đột ngày càng gia tăng giữa Israel và Iran, liên quan đến các cơ sở hạt nhân ở Iran, nơi người Nga đang xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới.

“Thật đáng lo ngại”, Putin nói. “Tôi đang nói mà không hề mỉa mai, không hề đùa cợt. Tất nhiên, có rất nhiều khả năng xảy ra xung đột, nó đang gia tăng, và nó nằm ngay trước mũi chúng ta, và nó ảnh hưởng trực tiếp đến chúng ta. Và tất nhiên, điều này đòi hỏi chúng ta không chỉ phải chú ý cẩn thận đến các sự kiện đang diễn ra mà còn phải tìm kiếm các giải pháp, tìm kiếm các giải pháp, tốt nhất là bằng các biện pháp hòa bình, theo mọi hướng.”

Putin đặc biệt đề cập đến điều mà ông ta gọi là “hiệu ứng Chernobyl” nếu Tổng thống Trump quyết định tấn công vào cơ sở hạt nhân Fordow của Iran. Nhưng các chuyên gia cho rằng nhận định của Putin, một đồng minh thân cận của Iran, thể hiện sự hăm dọa thường thấy của Nga, và thậm chí là sự ngu dốt.

Nếu Tổng thống Trump quyết định sử dụng quả bom thông thường lớn nhất của Hoa Kỳ để phá hủy cơ sở làm giàu hạt nhân Fordow của Iran, thì sức mạnh khủng khiếp của vụ nổ có thể gây thương vong cho công nhân hoặc bất kỳ ai khác vẫn có mặt tại địa điểm này.

Tuy nhiên, theo các cựu quan chức và chuyên gia hạt nhân, nó sẽ không gây ra vụ nổ hạt nhân hay sự việc tràn chất phóng xạ hoặc hóa chất trên quy mô lớn.

Nằm ở phía nam thủ đô Tehran của Iran, nhà máy Fordow được sử dụng để làm giàu uranium để sản xuất năng lượng hạt nhân hoặc có khả năng là bom. Nhưng mặc dù uranium này và các sản phẩm phụ hóa học của nó có thể gây hại khi nuốt phải hoặc chạm vào mà không có thiết bị bảo vệ — chúng sẽ không tạo ra vụ nổ rộng hơn hoặc ô nhiễm khu vực, các nhà phân tích cho biết.

Điều mà Putin cảnh báo chỉ xảy ra nếu Fordow có các lò phản ứng hạt nhân hoặc đầu đạn hạt nhân. Nhưng các chuyên gia và cơ quan giám sát quốc tế khẳng định rằng cơ sở hạt nhân này chỉ được dùng để làm giàu uranium, tức là nó chỉ dùng để chế tạo vật liệu cho các lò phản ứng và vũ khí hạt nhân, tự bản thân nó không có lò phản ứng, và cũng chẳng có vũ khí hạt nhân nào tàng trữ ở đó.

Hamish de Bretton-Gordon, cựu sĩ quan chỉ huy Trung đoàn Hóa học, Sinh học, Xạ trị và Hạt nhân của quân đội Anh, chia sẻ với NBC News rằng: “Nếu bạn ở đó và nơi đó bị đánh bom, bạn sẽ gặp nguy hiểm”.

“Nhưng nguy hiểm đó xuất phát từ đầu đạn nặng 2.500 kg được ném vào đây”, ông nói, ám chỉ đến quả đạn xuyên phá khổng lồ GBU-57, được gọi tắt là MOP. Đó là quả bom phi hạt nhân lớn nhất thế giới mà chỉ có Hoa Kỳ sở hữu.

Không giống một loại vũ khí phá hầm trú ẩn kiên cố mà giống một loại vũ khí phá núi hơn, đây có lẽ là loại vũ khí thông thường duy nhất trên thế giới có thể làm được nhiệm vụ này nếu Tổng thống Trump quyết định ném bom Fordow.

“Nhưng nếu ai đó nghĩ rằng điều này sẽ giống như Chernobyl — thì chắc chắn là không,” Bretton-Gordon nói. “Nổ uranium sẽ không tạo ra vụ nổ hạt nhân; đó là một phần khoa học rất phức tạp, đó là lý do tại sao việc chế tạo bom hạt nhân lại khó khăn đến vậy.”

Ông nhấn mạnh rằng khả năng rò rỉ hoặc tràn bức xạ quy mô lớn ảnh hưởng đến khu vực xung quanh cũng rất thấp.

Đó là vì “các chất hạt nhân tại Fordow chỉ có tính phóng xạ rất yếu”, ông nói. Nếu đây là một nhà máy hạt nhân hoặc địa điểm hỏa tiễn, có thể có “các sản phẩm phân hạch” — thứ mà urani phân hủy thành trong phản ứng hạt nhân — có thể gây ra thảm họa lớn hơn.

Tuy nhiên, Fordow vẫn bị giám sát chặt chẽ hơn khi Tổng thống Trump cân nhắc xem có nên tham gia các cuộc tấn công của Israel vào Iran hay không.

Cơ sở làm giàu tiên tiến nhất của Iran, Fordow, đã tinh chế uranium tới 60%, theo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. Con số này cao hơn nhiều so với mức 3 đến 5% cần thiết cho các nhà máy điện — và gần hơn nhiều so với mức 90% cần thiết để chế tạo đầu đạn hạt nhân.

Cho đến năm 2018, Iran vẫn tuân thủ một thỏa thuận mang tính bước ngoặt, được gọi chính thức là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung, trong đó Tehran được giảm nhẹ lệnh trừng phạt trị giá hàng tỷ đô la để đổi lấy việc đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.

Thỏa thuận được Tổng thống Barack Obama ký kết vào tháng 7 năm 2015, cùng với năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc — Hoa Kỳ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Vương quốc Anh — cũng như Đức và Liên minh Âu Châu. Hầu hết các nhà quan sát độc lập cho biết thỏa thuận này đã hạn chế thành công chương trình hạt nhân của Iran.

Thỏa thuận này thực sự sụp đổ khi Tổng thống Trump hủy bỏ thỏa thuận ba năm sau đó.

Iran đã quay lại đàm phán với Tổng thống Trump khi Israel bắt đầu ném bom vào tuần trước. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết ông không có lựa chọn nào khác vì Iran đang chạy đua chế tạo bom, điều mà Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết họ chưa thể xác nhận.

Tuy nhiên, cơ quan giám sát vẫn quan tâm đến Fordow, nơi dạng uranium khai thác tự nhiên được chuyển thành khí và quay với tốc độ cao bên trong máy ly tâm. Điều đó tách đồng vị nặng hơn của nó, uranium-238, khỏi uranium-235 nhẹ hơn có thể được sử dụng cho mục đích dân sự hoặc mục đích khác.

Iran cho biết Fordow được thiết kế để chứa 3.000 máy ly tâm này, một “kích thước và cấu hình” “không phù hợp với một chương trình hòa bình”, Obama đã nói vào năm 2009.

Những nhà quan sát như de Bretton-Gordon cho biết quả bom MOP khổng lồ của Hoa Kỳ có thể đủ mạnh không chỉ để phá hủy cơ sở này mà còn có thể phá hủy nó dưới ngọn núi sụp đổ. Bretton-Gordon cho biết điều đó có thể tạo ra hiệu ứng tương tự như quan tài được xây dựng xung quanh Chernobyl sau thảm họa năm 1986.

Trong khi lớp vỏ bảo vệ của Chernobyl dày 40 feet, thì “tại Fordow, chúng ta sẽ nói về một chiếc quan tài dày 200 feet”, de Bretton-Gordon cho biết.

Điều đó không có nghĩa là nguy cơ ô nhiễm sẽ bằng không.

Nếu khí uranium được giải phóng, nó sẽ phân hủy một phần thành axit flohydric, một chất độc hại có thể gây bỏng mô sâu nếu chạm vào mà không có đồ bảo hộ, và có khả năng gây tử vong cho tim, phổi và hệ thần kinh nếu hít phải.

“Đó là một loại hóa chất độc hại nếu không có thiết bị và quy trình an toàn phù hợp”. Ông cho biết bất kỳ người sống sót sau vụ nổ nào hoặc những người cấp cứu không có thiết bị an toàn cần thiết đều sẽ phải đối mặt với hậu quả “cực kỳ nghiêm trọng”, nhưng cảnh báo rằng những điều tệ hại như thế chỉ có thể xảy ra nếu “bạn ở rất gần và thực sự không được bảo vệ”.

Cũng có khả năng vật liệu phóng xạ có thể thấm vào bất kỳ nguồn nước nào chảy qua ngọn núi. Nhưng mức độ phóng xạ có thể xảy ra sẽ thấp — có thể phát hiện được chứ không gây hại —Bretton-Gordon cho biết.

Cuối cùng, ông nhấn mạnh rằng tất cả những rủi ro này đều không đáng kể so với mối đe dọa do chính quả bom MOP gây ra, với tải trọng lên tới hơn 2500 kg và tổng trọng lượng là 13600 kg

Sau khi chê bai nhà độc tài Nga thường nói những câu ngu dốt, ông ví von rằng “Nguy cơ nuốt phải nước mặn ở bờ biển là có thật — thậm chí chỉ vài lít cũng có thể giết chết bạn. Tuy nhiên, nguy cơ này quá nhỏ so với chết đuối.”

[Newsweek: What could happen if Trump does decide to bomb Iran's main nuclear site]

5. Phát ngôn nhân của Putin nói rằng việc thay đổi chế độ ở Iran là ‘không thể chấp nhận được’

Phát ngôn nhân của Putin, Dmitry Peskov, gọi khả năng thay đổi chế độ ở Iran là “không thể chấp nhận được” khi Israel tiến hành chiến tranh với Tehran. Peskov đưa ra lập trường trên trong cuộc họp báo hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu.

Peskov nói thêm rằng vụ ám sát Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei sẽ dẫn đến chủ nghĩa cực đoan trong nước.

“Sự thay đổi chế độ ở Iran là điều không thể tưởng tượng nổi. Nó phải là điều không thể chấp nhận được, thậm chí nói về điều đó cũng không thể chấp nhận được đối với tất cả mọi người,” Peskov nói. “Những người đang nói về việc giết Khamenei, họ nên ghi nhớ điều đó. Họ sẽ mở hộp Pandora.”

Peskov cũng cho biết sự tham gia trực tiếp của các bên khác vào cuộc xung đột “thậm chí còn nguy hiểm hơn” khi Hoa Kỳ cân nhắc cung cấp hỗ trợ quân sự cho Israel.

“Nó sẽ chỉ dẫn đến một vòng đối đầu khác và leo thang căng thẳng trong khu vực”, ông nói thêm. Về phần mình, Nga đã tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào nước láng giềng Ukraine trong hơn ba năm nay, trong một cuộc tấn công làm đảo lộn cấu trúc an ninh đã được thiết lập của Âu Châu.

Bình luận của phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh được đưa ra sau khi nhóm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết hôm thứ Năm rằng ông sẽ quyết định trong vòng “hai tuần” liệu Hoa Kỳ có tham gia cùng Israel trong chiến dịch quân sự chống lại Tehran hay không.

Trước đó vào thứ năm, Tổng thống Israel Isaac Herzog cho biết giết Khamenei không phải là mục tiêu của Israel, nhưng nói thêm rằng việc loại bỏ ông ta cuối cùng sẽ có lợi cho người dân Iran. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz đã nói vào sáng thứ năm rằng Khamenei “sẽ phải chịu trách nhiệm” sau khi một bệnh viện ở Israel bị hư hại trong một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn.

Sáng thứ sáu, một hỏa tiễn của Iran đã tấn công thành phố Be'er-Sheva, miền nam Israel, làm hư hại các tòa nhà và làm bị thương bảy người sau khi chính quyền địa phương mô tả đó là một “vụ tấn công trực diện”.

Để đáp trả, quân đội Israel cho biết họ đã thực hiện các cuộc không kích vào ba bệ phóng hỏa tiễn của Iran chuẩn bị phóng và báo cáo đã tiêu diệt một chỉ huy Iran tham gia vào hoạt động này.

Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, gọi tắt là IDF, hơn 60 chiến đấu cơ đã tấn công hàng chục mục tiêu quân sự ở Iran trong đêm, bao gồm các cơ sở sản xuất hỏa tiễn ở khu vực Tehran.

[Politico: Putin aide says Iran regime change would be ‘unacceptable’]

6. ‘Iran phải thực hiện một thỏa thuận’, Ngoại trưởng Anh cho biết

Ngoại trưởng Anh David Lammy đã có cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc ngày hôm qua với Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên của Tổng thống Trump về Trung Đông, Steve Witkoff.

Họ đã thảo luận về “cách Iran phải đạt được thỏa thuận để tránh xung đột sâu sắc hơn”, Lammy cho biết trong một tuyên bố. “Hiện có một cơ hội trong vòng hai tuần tới để đạt được giải pháp ngoại giao”, ông nói thêm, ám chỉ đến thời hạn mà Tổng thống Trump đã tự đặt ra để đưa ra quyết định về việc Hoa Kỳ có tham gia cùng Israel trong việc tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran hay không.

Cả ông và Rubio đều tuyên bố rằng Iran không bao giờ được phép có vũ khí hạt nhân. Rubio cũng đã có cuộc gọi ngày hôm qua với những người đồng cấp của mình ở Úc, Ý và Pháp.

Lammy sẽ có mặt tại thành phố Geneva của Thụy Sĩ ngày hôm nay để gặp gỡ Ngoại trưởng Iran cũng như các đối tác Pháp, Đức và Liên minh Âu Châu. “Bây giờ là lúc chấm dứt những cảnh tượng nghiêm trọng ở Trung Đông và ngăn chặn sự leo thang trong khu vực mà không có lợi cho bất kỳ ai”, ông nói.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Israel cho biết trong một tuyên bố ngày hôm nay rằng Trung Quốc đã di tản gần 300 công dân khỏi Israel qua các cửa khẩu biên giới đất liền với Jordan và Ai Cập.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến cho biết tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, rằng Trung Quốc cũng sẵn sàng đóng “vai trò xây dựng trong việc khôi phục hòa bình và ổn định ở Trung Đông sớm nhất có thể”.

Tại Mạc Tư Khoa, Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov nói rằng:

“Việc thay đổi chế độ ở Iran là điều không thể chấp nhận được”.

“Ngay cả việc nói về điều đó cũng không được chấp nhận đối với tất cả mọi người”, Peskov nói và nói thêm rằng “tình hình cực kỳ căng thẳng và nguy hiểm không chỉ đối với khu vực mà còn trên toàn cầu”.

Bình luận của Điện Cẩm Linh về đồng minh quan trọng và nhà cung cấp máy bay điều khiển từ xa trong khu vực được đưa ra trong bối cảnh các quan chức Israel và Hoa Kỳ ngày càng kêu gọi thành lập một chính phủ Iran mới.

Trong khi Peskov không nói rõ Nga sẽ làm gì nếu lãnh tụ tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, bị giết, ông cho biết điều đó sẽ kích hoạt hành động “từ bên trong Iran”.

Ông nói: “Điều này sẽ dẫn đến sự ra đời của những tư tưởng cực đoan bên trong Iran”, đồng thời nói thêm rằng những người nói về việc thay đổi chế độ “sẽ mở ra chiếc hộp Pandora”.

[NBC News: 'Iran must make a deal,' U.K. FM says]

7. Đại sứ Israel tại Liên Hiệp Quốc tuyên bố ‘Chúng tôi sẽ không dừng lại’

Hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, trong phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, đại sứ Israel tại Liên Hiệp Quốc, Danny Danon, cho biết Israel sẽ không dừng các cuộc tấn công vào Iran.

“Chúng tôi nhất định sẽ không dừng lại cho đến khi mối đe dọa hạt nhân của Iran bị phá bỏ, cho đến khi cỗ máy chiến tranh của họ bị giải giáp, cho đến khi người dân của chúng tôi và của các bạn được an toàn”, ông nói.

Đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc, Amir Saeid, đã yêu cầu Hội đồng Bảo an hành động, đồng thời nói thêm rằng các báo cáo cho biết Hoa Kỳ có thể tham gia chiến tranh là đáng lo ngại.

“Israel dường như đã tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục cuộc tấn công này trong nhiều ngày tùy theo nhu cầu. Chúng tôi lo ngại về báo cáo đáng tin cậy rằng Hoa Kỳ... có thể tham gia cuộc chiến này,” ông nói.

Ông cũng tuyên bố rằng một trận động đất mạnh 5,2 độ richter đã được báo cáo ở miền trung Iran chỉ một giờ trước đó. Trận động đất xảy ra cách Semnan khoảng 22 dặm về phía tây nam. Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ cũng xác nhận điều này.

Trận động đất có thể cảm nhận được ở Tehran, Karaj, Qom, Sorkheh và Damavand. Amir Saeid đã yêu cầu Israel ngưng các cuộc tấn công để Iran có thể tiếp cứu cho các nạn nhân.

Trong khi đó, tại Israel, Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel Eyal Zamir, cho biết Israel đã sẵn sàng cho “một chiến dịch kéo dài” chống lại Iran.

“Chúng ta đã bắt tay vào chiến dịch phức tạp nhất trong lịch sử để loại bỏ mối đe dọa có quy mô lớn như vậy, chống lại một đối phương như vậy, chúng ta phải sẵn sàng cho một chiến dịch kéo dài”.

Israel đã phát động chiến dịch chống lại Iran một tuần trước, chiến dịch này đã nhận được sự chỉ trích và ủng hộ từ nhiều quốc gia trên thế giới. Sự leo thang của quốc gia này đã dẫn đến một tuần tấn công qua lại, giết chết ít nhất 639 người Iran và 24 người Israel.

[NBC News: Israel's U.N. ambassador: 'We will not stop']

8. Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc cho biết các tòa nhà chính bị hư hại tại lò phản ứng của Iran

Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc cho biết các tòa nhà chính tại Lò phản ứng nghiên cứu nước nặng Khondab của Iran đã bị hư hại trong một cuộc tấn công của Israel hôm qua.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết đơn vị chưng cất nằm trong số các tòa nhà bị hư hại tại lò phản ứng, hiện vẫn đang được xây dựng. Quân đội Israel cho biết họ đã nhắm vào lò phản ứng, nơi được cho là có khả năng sản xuất plutonium cấp vũ khí để sử dụng trong vũ khí hạt nhân, để ngăn chặn việc đưa vào hoạt động.

Mặc dù không có tác động phóng xạ nào tại lò phản ứng hoặc bất kỳ địa điểm hạt nhân nào khác của Iran mà Israel nhắm tới, Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi vẫn nhấn mạnh đến những rủi ro về an toàn và an ninh hạt nhân của cuộc xung đột.

Ông cho biết: “Có rất nhiều vật liệu hạt nhân ở Iran tại nhiều địa điểm khác nhau, điều này có nghĩa là có khả năng xảy ra tai nạn phóng xạ do vật liệu và hạt phóng xạ phát tán trong khí quyển”.

[NBC News: Key buildings damaged at Iranian reactor, U.N. nuclear watchdog says]

9. Iran loại trừ đàm phán với Hoa Kỳ trừ khi Israel ngừng các cuộc tấn công

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết hôm thứ Sáu rằng Tehran đã loại trừ mọi khả năng đàm phán với Hoa Kỳ trong khi các cuộc không kích của Israel vẫn tiếp diễn. Phát biểu của ông được đưa ra chỉ vài giờ trước khi ông dự kiến gặp những người đồng cấp Âu Châu tại Geneva.

Theo truyền thông nhà nước, Araghchi cho biết: “Chúng tôi không sẵn sàng tham gia đàm phán với bất kỳ bên nào khi hành động xâm lược của Israel vẫn tiếp diễn”.

Ông lưu ý rằng Washington đã gửi thông điệp tìm kiếm các cuộc đàm phán trực tiếp với Tehran, nhưng cho biết Iran đã từ chối các đề nghị này. “Chúng tôi đã nói rõ với người Mỹ rằng: chừng nào các cuộc tấn công còn tiếp diễn, thì không thể có đàm phán. Chúng tôi đang thực hiện quyền tự vệ hợp pháp của mình”, ông nói thêm.

[Newsweek: Iran Rules Out US Talks Unless Israel Halts Strikes]

10. Liên Hiệp Âu Châu đề xuất tích hợp Ukraine vào khu vực chuyển vùng điện thoại di động của khối

Ủy ban Âu Châu đã đề xuất Ukraine tham gia khu vực chuyển vùng di động của Liên minh Âu Châu bắt đầu từ ngày 1 Tháng Giêng năm 2026, cung cấp cho người dùng Ukraine khả năng gọi điện thoại, nhắn tin và sử dụng dữ liệu di động tại 27 quốc gia trong khối mà không phải trả thêm phí.

“Chúng tôi muốn công dân Ukraine luôn kết nối với những người thân yêu của họ trên khắp Liên Hiệp Âu Châu, cũng như ở quốc gia của họ. Đó là lý do tại sao chúng tôi đề xuất Ukraine gia nhập gia đình chuyển vùng của chúng tôi”, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết trong một tuyên bố.

Đề xuất này, được công bố lần đầu tiên vào ngày 16 tháng 6, sẽ đóng vai trò là phương tiện hội nhập vào điều khoản “Roam like at Home” hay “Du lịch như ở nhà” của Liên minh Âu Châu có hiệu lực giữa tất cả các quốc gia Liên Hiệp Âu Châu. Thay đổi được đề xuất sẽ tác động đến hơn bốn triệu người tị nạn Ukraine đang sống tại Liên Hiệp Âu Châu.

Theo Ủy ban Âu Châu, việc Ukraine tích hợp đầy đủ các điều khoản chuyển vùng sẽ thay thế các biện pháp tự nguyện “cho phép chuyển vùng mà không phải trả thêm phí và các cuộc gọi quốc tế giá cả phải chăng cho công dân Liên Hiệp Âu Châu và Ukraine ở nước ngoài”. Biện pháp hiện tại sẽ kéo dài đến ngày 31 tháng 12 năm 2025, trước khi tích hợp theo kế hoạch.

Nếu được chấp thuận, Ukraine sẽ trở thành quốc gia duy nhất bên ngoài Liên Hiệp Âu Châu tham gia chính sách “Du lịch như ở nhà” của khối.

Động thái này, hiện đang chờ Hội đồng Âu Châu chấp thuận, diễn ra trong bối cảnh Ukraine tiếp tục thực hiện các cải cách để theo đuổi tư cách thành viên Liên minh Âu Châu.

Ukraine đã nộp đơn xin gia nhập Liên Hiệp Âu Châu ngay khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022. Nước này đã có những tiến triển nhanh chóng, đạt được tư cách ứng cử viên chỉ trong vòng vài tháng, với các cuộc đàm phán ban đầu chính thức bắt đầu vào tháng 6 năm 2024.

Kể từ đầu năm 2025, Ukraine đã mở ba nhóm đàm phán theo chế độ chủ tịch luân phiên của Ba Lan.

Ba Lan sẽ giữ chức chủ tịch Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu cho đến tháng 6 và Đan Mạch sẽ tiếp quản vai trò này vào tháng 7. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine đặt mục tiêu mở ba nhóm đàm phán còn lại vào nửa cuối năm 2025 dưới sự chủ trì của Đan Mạch.

Có sáu nhóm đàm phán gia nhập, bao gồm một số chương riêng lẻ. Các cuộc đàm phán chuẩn bị cho một quốc gia ứng cử viên trở thành thành viên Liên Hiệp Âu Châu.

Ủy viên phụ trách mở rộng của Liên Hiệp Âu Châu, Oliver Varhelyi, cho biết Ukraine có khả năng gia nhập khối này vào năm 2029 nếu thực hiện thành công các cải cách cần thiết.

[Kyiv Independent: EU proposes integrating Ukraine into bloc's mobile roaming area]

11. Tại sao thông tin từ Iran lại ít ỏi

Việc liên lạc của người Iran trở nên không ổn định và ngày càng khó khăn vì đất nước này phải chịu cảnh mất kết nối internet gần như hoàn toàn và các cuộc tấn công mạng từ các nhóm ủng hộ Israel nhằm vào cơ sở hạ tầng tài chính của Iran.

“Iran hiện đã bị ngắt kết nối khỏi internet toàn cầu trong 36 giờ”, Netblocks, một trang web giám sát truy cập internet, cho biết hôm nay. “Các số liệu trực tiếp cho thấy kết nối quốc gia vẫn ở mức thấp vài phần trăm so với mức bình thường”, trang web này cho biết.

Theo công ty này, chỉ một số ít người dùng có thể kết nối Internet và điều này cũng đòi hỏi phải thiết lập VPN phức tạp.

Iran cũng áp dụng các quy định nghiêm ngặt đối với các nhà báo làm việc ở đó, những người thường hoạt động trong điều kiện lo sợ bị trả thù. Mặc dù phát sóng được phép ở Iran, nhưng nó bị nhà nước kiểm soát.

[NBC News: Why information out of Iran is sparse]

 

1. Iran bắt giữ ba người vì tội gián điệp

Theo Tasnim News, một hãng thông tấn trực thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, gọi tắt là IRGC, Iran đã bắt giữ ba người mà họ cáo buộc là làm gián điệp cho đất nước.

Một người, chỉ được xác định là công dân của một quốc gia Âu Châu, bị cáo buộc đã nhập cảnh vào Iran với tư cách là khách du lịch và “có nhiệm vụ thu thập thông tin từ các trung tâm nhạy cảm và quan trọng dưới vỏ bọc du lịch “, theo hãng tin. Người này đã bị IRGC bắt giữ và hình ảnh về “các khu vực nhạy cảm ở vùng sa mạc của đất nước và các địa điểm khác đã bị phát hiện và tịch thu” từ họ.

Theo Tasnim News, cá nhân này đã sử dụng thẻ SIM được ghi danh dưới tên công dân Iran và có một số điện thoại di động.

Hai người còn lại được cho là đặc vụ của cơ quan tình báo quốc gia Israel, Mossad, đã nhập cảnh trái phép vào nước này và đang ở thành phố Karaj.

Tasnim News cho biết thêm những điệp viên này bị cáo buộc đã chia sẻ thông tin về địa điểm của Đài phát thanh Cộng hòa Hồi giáo Iran và nhà của một viên chức chính phủ ở Tehran qua WhatsApp. Họ đang trong quá trình chia sẻ thông tin về địa điểm của một viên chức chính phủ khác khi bị bắt.

Tasnim News cũng chiếu cảnh một phụ nữ được cho là nữ phi công Israel bị bắt sau khi chiến đấu cơ F-35 của cô bị bắn hạ. Cô ta bị nhốt trong cốp sau xe hơi. Khi chiếc xe dừng lại, cô ấy bị lôi ra từ cốp xe, một người mặc quần áo dân sự nhưng cầm một cây súng lục, đã đấm vào mặt cô trước khi lôi cô ra ghế sau của chiếc xe hơi đó. Trong một cảnh khác, cũng người mặc áo dân sự ấy lại làm động tác ngược lại là lôi cô từ ghế sau chiếc xe hơi, rồi cũng lại đấm vào mặt cô trước khi nhốt cô vào cốp xe.

Khi được hỏi về câu chuyện này, phát ngôn nhân Lực Lượng Phòng Vệ Israel, Chuẩn Tướng Effie Defrin, khẳng định rằng cho đến nay không quân Israel không mất một chiến đấu cơ nào, và không có phi công nào bị bắt.

Tasnim News cũng chiếu cảnh người dân Iran đã biểu tình vào hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, để phản đối các cuộc tấn công của Israel tại Tehran trước mô hình Nhà thờ Hồi giáo Núi Đền ở Giêrusalem. Nhà thờ Hồi giáo và mái vòm vàng của nó là biểu tượng mạnh mẽ đối với nhiều người Hồi giáo, người Palestine và những người ủng hộ họ trên khắp thế giới.

Phong trào Tự Do Cho Iran, gọi tắt là FMI, bày tỏ nghi ngờ rằng người phụ nữ được tường trình là nữ phi công Israel bị bắt có thể chỉ là một phụ nữ Iran và có nhiều khả năng cô ấy là một cô gái mãi dâm. Cảnh đánh đập gái mãi dâm như thế rất thường thấy ở Iran.

FMI cũng lưu ý rằng lá cờ của người Iran tự do và lá cờ của chế độ Iran hiện nay rất giống nhau. Cần phải nhìn kỹ biểu tượng ở giữa lá cờ mới phân biệt được.

[NBC News: Iran arrests three people for espionage]

2. Tin tặc rút 90 triệu đô la từ sàn giao dịch tiền điện tử Iran

Theo các công ty phân tích blockchain, các tin tặc có thể có liên quan đến Israel đã rút hơn 90 triệu đô la từ Nobitex, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất của Iran.

Nhóm nhận trách nhiệm về vụ hack đã tiết lộ những gì họ nói là mã nguồn đầy đủ của công ty. “TÀI SẢN ĐỂ LẠI TRONG NOBITEX GIỜ ĐÃ HOÀN TOÀN BỊ CÔNG BỐ”, nhóm này viết trên tài khoản Telegram của mình.

Công ty phân tích Blockchain Elliptic viết trong bài đăng trên blog rằng số tiền bị đánh cắp đã được chuyển đến các địa chỉ có thông điệp chỉ trích Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran.

Báo cáo cho biết cuộc tấn công có thể không xuất phát từ động cơ tài chính vì các ví mà tin tặc đã đổ tiền vào “thực chất là để gửi cho Nobitex một thông điệp chính trị” chứ không phải hành động vì tham tiền của Iran.

Nhóm tin tặc Gonjeshke Darande đã cáo buộc Nobitex đã giúp chính phủ Iran trốn tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây do chương trình hạt nhân đang phát triển nhanh chóng của nước này và chuyển tiền cho các chiến binh, trong một bài đăng trên X nhận trách nhiệm về vụ tấn công.

Nobitex dường như đã xác nhận vụ tấn công. Ứng dụng và trang web của họ đã ngừng hoạt động khi họ đánh giá “quyền truy cập trái phép” vào hệ thống của mình, họ cho biết trong một bài đăng trên X.

Nhà lãnh đạo bộ phận tình báo an ninh quốc gia tại Chainalysis, Andrew Fierman, cho biết vụ trộm liên quan đến nhiều loại tiền điện tử, bao gồm Bitcoin, Ethereum, Dogecoin và nhiều loại khác.

Ông nói thêm rằng vụ vi phạm này “đặc biệt nghiêm trọng vì quy mô thị trường tiền điện tử của Iran còn khá khiêm tốn”.

[NBC News: Hackers drain $90M from Iranian cryptocurrency exchange]

3. Iran sử dụng chính lời nói của Tổng thống Trump để chống lại ông

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết Iran coi Hoa Kỳ đã tham gia vào các cuộc tấn công của Israel và trích dẫn lời của Tổng thống Trump.

Hoa Kỳ vẫn chưa tham gia vào các cuộc tấn công của Israel, bắt đầu vào thứ sáu ngày 13 tháng 6 bằng Chiến dịch “Rising Lion” hay “Sư Tử Trỗi Dậy”, nhưng đang giúp nước này tự vệ trước các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa trả đũa của Iran.

Tổng thống Trump đã tự cho mình hai tuần để quyết định xem Hoa Kỳ có nên tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran hay không, một khoảng thời gian để Tehran đưa ra một thỏa thuận mới. Ông đã nói rằng Iran không thể có bom hạt nhân. Iran nói rằng chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích năng lượng dân sự.

Araghchi nói với phương tiện truyền thông nhà nước Iran rằng “chúng tôi coi người Mỹ đang liên kết và hợp tác với chế độ Do Thái”.

Ông Araghchi phát biểu bằng tiếng Ba Tư: “Trong các cuộc tấn công nhằm vào Iran, có nhiều dấu hiệu cho thấy sự hợp tác giữa lực lượng Hoa Kỳ hiện diện trong khu vực và chế độ Zionist”.

“Nhưng quan trọng hơn tất cả những điều đó là các dòng tweet và cuộc phỏng vấn của tổng thống nước đó, trong đó ông ấy sử dụng rõ ràng từ 'chúng ta' - nói rằng chúng tôi đã làm điều này, chúng tôi đã thực hiện hành động đó, điều này phải xảy ra, điều đó phải xảy ra.

“Được rồi, như vậy là vụ án đã sáng tỏ mà không cần thêm chứng cứ nữa. Sự hiện diện và tham gia của Hoa Kỳ trong vụ việc này là điều hiển nhiên.”

Ông cũng loại trừ khả năng đàm phán với Hoa Kỳ trong khi Israel đang tấn công Iran.

“Chúng ta hiện đã kiểm soát hoàn toàn bầu trời Iran”, Tổng thống Trump đăng trên nền tảng Truth Social của mình vào thứ Ba, ngày 17 tháng 6, sau khi Israel tuyên bố đã đạt được “ưu thế trên không” tại thủ đô Tehran của Iran.

“Iran có các thiết bị theo dõi bầu trời và các thiết bị phòng thủ khác tốt, và rất nhiều, nhưng chúng không thể so sánh với 'đồ' do Mỹ sản xuất, chế tạo và thiết kế. Không ai làm tốt hơn nước Mỹ tốt bụng.”

“Chúng tôi biết chính xác nơi mà cái gọi là 'Lãnh tụ tối cao' đang ẩn náu”, Tổng thống Trump viết trong bài đăng tiếp theo.

“Ông ta là một mục tiêu dễ dàng, nhưng an toàn ở đó - Chúng tôi sẽ không đưa ông ta ra ngoài giết!, ít nhất là không phải bây giờ. Nhưng chúng tôi không muốn hỏa tiễn bắn vào dân thường hoặc lính Mỹ. Sự kiên nhẫn của chúng tôi đang cạn kiệt.”

Tổng thống Trump tiếp tục đưa ra yêu cầu “ĐẦU HÀNG VÔ ĐIỀU KIỆN!”

Tổng thống cũng cho biết ông thường xuyên trao đổi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khi cuộc xung đột Iran diễn ra.

[Newsweek: Iran Uses Trump's Own Words Against Him]

4. Quân đội Israel cho biết họ đã đánh chặn được ‘hàng trăm’ hỏa tiễn

Các quan chức quân đội Israel cho biết Không quân và Hải quân Israel đã đánh chặn thành công hàng trăm hỏa tiễn phóng về phía nước này, trong đó có hơn 95% số hỏa tiễn được coi là mối nguy hiểm đối với lãnh thổ Israel. Phát ngôn nhân Lực Lượng Phòng Vệ Israel, Chuẩn Tướng Effie Defrin, cho biết như trên chiều Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu.

Theo tuyên bố từ các quan chức, các đơn vị Không quân và Hải quân đang “hoạt động phối hợp chặt chẽ với các hệ thống phòng không, máy bay, tàu hỏa tiễn và các lực lượng an ninh khác của IDF để bảo vệ bầu trời của Nhà nước Israel suốt ngày đêm”.

Ngoài cuộc tấn công nhằm “làm suy yếu khả năng hỏa lực của chế độ Iran”, binh lính IDF đang hỗ trợ các nỗ lực đánh chặn. Cụ thể, binh lính đang nỗ lực đánh chặn hỏa tiễn đất đối đất và máy bay điều khiển từ xa đã được bắn về phía Israel và nhắm vào “các trung tâm dân cư và nhằm mục đích tấn công thường dân Israel”, các quan chức cho biết.

Bên kia chiến tuyến, toàn bộ khu phố ở Tehran đang vắng tanh khi Israel và Iran trao đổi hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa. Những người còn lại ở thủ đô Iran hầu hết đều ở trong nhà, người dân nói với NBC News.

“Hầu hết mọi người trong khu phố của tôi đã rời bỏ nhà cửa; các cửa hàng đóng cửa vì không ai muốn ra đường. Mọi người đều sợ hãi”, Sima, người sống ở quận giàu có Sa'adat Abad, phía bắc Tehran, nói với NBC News qua WhatsApp.

Các cuộc không kích của Israel đã giết chết ít nhất 639 người ở Iran trong cuộc xung đột kéo dài một tuần, The Associated Press đưa tin. Một phát ngôn viên của Bộ Y tế Iran cho biết hôm thứ Năm rằng hơn 2.500 người đã bị thương. Hai mươi bốn người ở Israel đã thiệt mạng do hỏa lực của Iran.

Tổng thống Trump hôm thứ Ba cho biết người dân Tehran, thành phố có 10 triệu dân, nên di tản ngay lập tức, nhưng Sima, 35 tuổi, vẫn hy vọng và quyết định sẽ không rời đi.

[NBC News: Israeli military says it's intercepting ‘hundreds’ of missiles]

5. Dân quân thân Iran đe dọa Tổng thống Trump, người Mỹ coi họ là “mục tiêu hợp pháp”

Lãnh đạo Phong trào Nujaba, một lực lượng dân quân Shi'ite cực đoan thân Iran ở Iraq, đã cảnh báo rằng tất cả công dân Mỹ sẽ trở thành “mục tiêu hợp pháp” nếu Hoa Kỳ tấn công Đại giáo chủ Ali Khamenei.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cảnh báo Khamenei rằng ông biết nhà lãnh đạo Iran đang ẩn náu ở đâu và rằng ông này là “mục tiêu dễ dàng”, mặc dù “hiện tại” vẫn an toàn.

Tổng thống Trump đang cân nhắc các lựa chọn của mình, sẵn sàng tấn công Iran trừ khi nước này từ bỏ chương trình hạt nhân. Israel đã tấn công các mục tiêu quân sự và hạt nhân của Iran trong nhiều ngày, làm suy yếu giới lãnh đạo ở Tehran.

“Ngươi là kẻ đê tiện và đáng xấu hổ, hỡi kẻ lăn lộn trong bụi đất, tên tội phạm Tổng thống Trump,” Akram al-Kaabi nói trong một tuyên bố được đăng trên trang mạng xã hội của mình, ban đầu bằng tiếng Ả Rập, sau đó được dịch ra tiếng Anh.

“Thật không xứng đáng so với phẩm giá của các nhà chức trách Hồi giáo khi bị một người như anh dọa giết!!

“Nếu ngươi chạm vào một sợi tóc nào của Imam al-Khamenei, ngươi và đồng minh cùng đám tay sai bẩn thỉu dưới chân ngươi sẽ bị thiêu rụi trên khắp đất Hồi giáo của chúng ta.

“Karbala sẽ không bao giờ trở lại cảnh đẫm máu của những người cao quý; sẽ không có hòa bình từ bây giờ, không có thỏa hiệp quân sự hay ngoại giao.

“Thay vào đó, bất kỳ ai mang quốc tịch của bạn trong khu vực của chúng tôi và bất kỳ ai theo đuổi lợi ích trực tiếp hoặc gián tiếp của bạn đều sẽ là mục tiêu hợp pháp của chúng tôi miễn là chúng tôi vẫn còn sống trong cuộc sống thế gian này.”

[NBC News: Pro-Iran militia threatens Trump, Americans: “legitimate targets”]

6. Tulsi Gabbard phản ứng sau khi Tổng thống Trump nói bà “Sai” về Iran

Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard đã chỉ trích giới truyền thông sau khi Tổng thống Trump hôm thứ Sáu tuyên bố bà đã “sai” trong đánh giá về khả năng phát triển vũ khí hạt nhân của Iran.

Vào tháng 3, Gabbard đã có cuộc điều trần tại Đồi Capitol, trong đó bà khẳng định rằng Iran không chế tạo vũ khí hạt nhân và lãnh tụ tối cao của nước này, Đại giáo chủ Ali Khamenei, không cho phép thực hiện chương trình vũ khí hạt nhân.

Lời khai của bà đã xuất hiện trở lại trong những ngày gần đây, khi Tổng thống Trump cân nhắc liệu có nên tham gia cùng Israel trong cuộc tấn công chống lại Iran bằng cách cho phép Hoa Kỳ tấn công vào cơ sở làm giàu hạt nhân chính của Iran nằm sâu dưới lòng đất ở Fordow hay không. Israel không thể phá hủy địa điểm này nếu không có sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, vì sẽ cần đến đạn phá hầm trú ẩn kiên cố nặng 13600 kg mà chỉ Hoa Kỳ mới có thể cung cấp.

Trong nhiều năm qua, Israel đã tuyên bố rằng Iran đang trên bờ vực phát triển vũ khí hạt nhân và Tổng thống Trump cũng nói rằng ông tin Iran đã “gần” sở hữu vũ khí này trước khi Israel tiến hành các cuộc không kích nhằm vào Iran vào tuần trước.

“Ông có thông tin tình báo nào về việc Iran đang chế tạo vũ khí hạt nhân không? Cộng đồng tình báo của ông đã nói rằng họ không có bằng chứng nào cho thấy Iran đang chế tạo vũ khí hạt nhân vào thời điểm này”, một phóng viên đã hỏi Tổng thống Trump vào thứ sáu khi ông đến New Jersey.

“Vậy thì, cộng đồng tình báo của tôi đã sai,” Tổng thống Trump nói. “Ai trong cộng đồng tình báo đã nói thế?”

Một phóng viên chỉ ra rằng đó là Gabbard, và tổng thống trả lời: “Bà ấy sai rồi.” Ông đã đưa ra một tuyên bố tương tự trên Không lực Một vào hôm thứ Hai.

DNI đã đăng một đoạn clip ghi lại lời khai của bà trước Quốc Hội sau những bình luận của Tổng thống Trump vào hôm thứ sáu. Bất kể các bằng chứng hiển nhiên, Gabbard vẫn tiếp tục cáo buộc giới truyền thông đã bóp méo phát biểu của bà.

“Các phương tiện truyền thông không trung thực đang cố tình lấy lời khai của tôi ra khỏi ngữ cảnh và phát tán tin tức giả mạo như một cách để tạo ra sự chia rẽ”, Gabbard nói. “Mỹ có thông tin tình báo rằng Iran đang ở giai đoạn có thể sản xuất vũ khí hạt nhân trong vòng vài tuần đến vài tháng, nếu họ quyết định hoàn tất việc lắp ráp. Tổng thống Trump đã nói rõ rằng không thể cho phép điều đó xảy ra, và tôi đồng ý”.

[Newsweek: Tulsi Gabbard Reacts After Trump Said She Was 'Wrong' About Iran]

7. Quốc hội Hòa Lan công nhận việc Liên Xô trục xuất người Tatar ở Crimea năm 1944 là tội diệt chủng

Theo tuyên bố từ cơ quan báo chí quốc hội, ngày 19 tháng 6, Hạ viện Hòa Lan đã chính thức công nhận cuộc trục xuất hàng loạt người Tatar ở Crimea của Liên Xô năm 1944 là tội diệt chủng.

Động thái này trích dẫn tiền lệ từ các quốc gia khác đã công nhận việc trục xuất cưỡng bức là tội diệt chủng, bao gồm Ba Lan, Cộng hòa Tiệp, Canada, Latvia, Lithuania và Ukraine.

Trong văn bản được thông qua, các nhà lập pháp Hòa Lan tuyên bố rằng cuộc trục xuất người Tatar ở Crimea do Liên Xô chỉ huy, diễn ra từ ngày 18 đến ngày 21 tháng 5 năm 1944, cấu thành tội diệt chủng theo định nghĩa pháp lý và lịch sử đương thời.

Cuộc trục xuất năm 1944 được thực hiện theo lệnh trực tiếp của nhà độc tài Liên Xô Joseph Stalin, người đã dán nhãn toàn bộ người Tatar ở Crimea là những kẻ phản bội sau khi bán đảo được giải phóng khỏi sự xâm lược của Đức Quốc xã.

Hơn 190.000 người Tatar đã bị cưỡng bức rời khỏi Crimea chỉ trong vài ngày, mặc dù một số ước tính cho rằng con số này lên tới gần 430.000 người, và bị đưa đến các vùng xa xôi ở Trung Á, chủ yếu là Uzbekistan, trong điều kiện tàn khốc dẫn đến tử vong hàng loạt.

Tài liệu này chỉ ra sự đàn áp liên tục đối với người Tatar ở Crimea dưới sự xâm lược của Nga kể từ năm 2014. Tài liệu nói rằng “nhiều người Tatar ở Crimea đã bị giam giữ bất công, bị Liên bang Nga tra tấn hoặc bị mất tích một cách cưỡng bức”, và nói thêm rằng “Nga có khả năng vẫn tiếp tục chính sách diệt chủng đối với người Tatar ở Crimea”.

Ngoại trưởng Andrii Sybiha hoan nghênh quyết định này, gọi đây là “một cử chỉ đoàn kết mạnh mẽ với người dân Tatar ở Crimea, những người vẫn đang phải đối mặt với sự đàn áp dưới sự xâm lược tạm thời của Nga tại bán đảo Crimea của Ukraine”.

Sybiha lưu ý rằng Hòa Lan hiện là quốc gia thứ bảy chính thức công nhận việc trục xuất là hành động diệt chủng và kêu gọi các quốc gia khác làm theo.

Bộ trưởng viết: “Việc nhận ra sự bất công trong lịch sử này không chỉ quan trọng đối với việc thiết lập sự thật và công lý, mà còn để ngăn chặn những hành động tàn bạo trong tương lai”.

Quốc hội Ukraine đã công nhận việc trục xuất là hành động diệt chủng vào năm 2015 và lấy ngày 18 tháng 5 làm Ngày tưởng niệm chính thức cho các nạn nhân của cuộc diệt chủng người Tatar ở Crimea.

[Newsweek: Dutch parliament recognizes Soviet 1944 deportation of Crimean Tatars as genocide]

8. Iran cho biết đã phóng ‘một số’ hỏa tiễn đạn đạo vào Haifa

Quân đội Iran cho biết họ đã phóng một số hỏa tiễn đạn đạo 'Sejjil-3' nhằm vào trụ sở phát sóng thực địa của Đài truyền hình Israel Channel 14 tại thành phố cảng Haifa của Israel, hãng thông tấn nhà nước Nour đưa tin hôm Thứ Bẩy, 21 Tháng Sáu.

Các quan chức Israel cho biết 24 người thiệt mạng và 1.217 người bị thương kể từ khi chiến dịch chống lại Iran bắt đầu

Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết 24 người đã thiệt mạng và 1.217 người khác bị thương trong tuần qua kể từ khi nước này tiến hành cuộc tấn công đầu tiên vào Iran.

Trong số những người bị thương, 12 người bị thương nghiêm trọng và 49 người ở tình trạng trung bình.

Báo cáo cho biết thêm rằng hoạt động quân sự của Israel, được gọi là Chiến dịch “Rising Lion” hay “Sư Tử Trỗi Dậy”, cho đến nay đã phóng hơn 450 hỏa tiễn đạn đạo và hơn 400 máy bay điều khiển từ xa.

Hơn 8.000 người đã phải di tản khỏi nhà, trong khi cơ quan thuế Israel đã nhận được hơn 30.000 yêu cầu bồi thường thiệt hại liên quan đến tòa nhà, xe cộ và tài sản khác.

[NBC News: Iran says it launched 'several' ballistic missiles at Haifa]

9. Tổng thống Trump chia sẻ chi tiết về cuộc gọi riêng của ông với Tucker Carlson về Iran

Tổng thống Trump cho biết ông gần đây đã nói chuyện qua điện thoại với nhà bình luận cánh hữu và nhân vật truyền thông Tucker Carlson về cuộc xung đột đang leo thang nhanh chóng giữa Israel và Iran và liệu Hoa Kỳ có can dự hay không.

Liên minh MAGA cứng rắn của Tổng thống Trump đã tan rã kể từ tuần trước, khi Israel tiến hành một loạt các cuộc tấn công tiêu diệt các nhà lãnh đạo quân sự và tình báo hàng đầu của Iran, các địa điểm hạt nhân và các nhà khoa học hạt nhân chủ chốt. Iran đã đáp trả bằng các cuộc tấn công trả đũa của riêng mình, khiến ít nhất 24 người thiệt mạng ở Israel và hơn 500 người bị thương, các quan chức Israel cho biết.

Israel cũng đã tấn công mạng lưới truyền hình nhà nước của Iran và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã từ chối loại trừ khả năng giết chết Lãnh tụ tối cao của Iran, Ayatollah Ali Khamenei. Cả hai diễn biến này càng làm gia tăng mối lo ngại giữa những người cánh tả và cánh hữu rằng Israel đang nhắm đến mục tiêu thay đổi chế độ ở Iran, một cáo buộc mà Netanyahu đã phủ nhận, mặc dù ông đã nói rằng Israel sẽ hoan nghênh sự sụp đổ của chế độ.

Cuộc chiến - và khả năng Hoa Kỳ có thể tham gia vào vụ đánh bom - đã làm rạn nứt cơ sở MAGA của Tổng thống Trump, khiến những người theo chủ nghĩa biệt lập như Carlson, cựu chiến lược gia trưởng Tòa Bạch Ốc Steve Bannon và Dân biểu Hoa Kỳ Marjorie Taylor Greene trực tiếp đối đầu với những người theo chủ nghĩa diều hâu về chính sách đối ngoại ủng hộ Tổng thống Trump như những người dẫn chương trình của Fox News là Sean Hannity và Mark Levin, cùng với các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ted Cruz và Lindsey Graham.

Tổng thống cho biết ông vừa nói chuyện với Carlson, xác nhận những gì cựu người dẫn chương trình giờ vàng của Fox News đã nói trong một cuộc phỏng vấn trước đó với Cruz.

Phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Trump cho biết Carlson đã liên lạc với ông để xin lỗi vì một số bình luận chế giễu những người trong chính quyền và nhóm MAGA ủng hộ cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran.

“Tucker là một người tốt,” Tổng thống Trump nói. “Anh ta đã gọi điện và xin lỗi hôm nọ vì anh ta nghĩ mình đã nói những điều hơi quá đáng và tôi rất cảm kích điều đó.”

Tổng thống, người đưa ra thông điệp trái chiều về việc liệu Hoa Kỳ có chuyển từ thế phòng thủ sang thế tấn công chống lại Iran hay không, nói tiếp rằng ông đã hỏi Carlson rằng liệu anh ta có đồng ý để Iran sở hữu vũ khí hạt nhân hay không.

“Tôi đã hỏi Tucker, tôi nói, 'Ồ, anh có ổn không khi vũ khí hạt nhân nằm trong tay Iran?'“ Tổng thống Trump nói với các phóng viên. “Và ông ấy không thích điều đó. Và tôi nói, 'Ồ, nếu anh thấy ổn, thì anh và tôi có sự khác biệt.'“

“Nhưng thực sự không ổn với anh ta,” tổng thống nói thêm. “Do đó, bạn có thể phải chiến đấu.”

Bình luận của Tổng thống Trump được đưa ra sau khi ông ngày càng có thái độ hiếu chiến với Iran, kêu gọi “đầu hàng vô điều kiện”, và Khamenei đáp lại bằng cách nói rằng Iran sẽ “không bao giờ đầu hàng”.

Hoa Kỳ dường như cũng đang chuẩn bị cho tình hình leo thang hơn nữa khi Tổng thống Trump cân nhắc cung cấp cho Israel đạn dược phá hầm trú ẩn kiên cố, nếu không có chúng, Israel sẽ không thể phá hủy cơ sở hạt nhân ngầm chính của Iran nằm ở Fordow.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng bắt đầu di tản những nhân viên không cần thiết và gia đình của họ khỏi đại sứ quán ở Giêrusalem và đề nghị di tản công dân Mỹ ở Israel bằng các chuyến bay và tàu du lịch.

[Newsweek: Trump Shares Details of His Private Call With Tucker Carlson About Iran]

10. Latvia cấm công dân Nga, Belarus mua bất động sản

Hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, Quốc hội Latvia đã thông qua dự luật cấm công dân Nga và Belarus mua bất động sản tại nước này, truyền thông Latvia đưa tin.

Dự luật này — trong đó có những ngoại lệ dành cho người có thẻ thường trú tại Liên Hiệp Âu Châu và Latvia, người tị nạn Belarus và người hồi hương — thiết lập những hạn chế mới với lý do bảo vệ an ninh quốc gia.

Ngoài công dân, dự luật còn cấm các tổ chức có ít nhất 25% sở hữu của công dân Nga hoặc Belarus mua bất động sản.

“ Đây là một bước đi nhằm hạn chế ảnh hưởng và sự hiện diện tại Latvia của những cá nhân và công ty có thái độ chống đối đất nước này”, Agnese Krasta, một thành viên quốc hội Estonia và là một trong những tác giả của sáng kiến này, cho biết.

Latvia, giáp với cả Nga và Estonia, được coi rộng rãi là một trong những mục tiêu có khả năng xảy ra nhất cho một cuộc tấn công của Nga vào NATO hoặc Liên minh Âu Châu trong tương lai. Khi cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục diễn ra, Latvia đã hành động để tăng cường các biện pháp chuẩn bị dân sự và đã soạn thảo kế hoạch di dời một phần tư dân số của mình trong trường hợp chiến tranh.

Các cơ quan tình báo và an ninh Liên Hiệp Âu Châu đã cảnh báo về các hoạt động phá hoại ngày càng gia tăng của Nga, bao gồm một số vụ tấn công đốt phá được cho là do Mạc Tư Khoa phối hợp thực hiện.

Latvia cùng với Phần Lan áp đặt lệnh cấm người Nga mua hàng, vì các nước Baltic và Bắc Âu tiếp tục áp đặt các hạn chế đối với Nga vì hành động xâm lược của nước này trong khu vực.

Vào tháng 9 năm 2022, Latvia đã áp dụng lệnh hạn chế nhập cảnh đối với công dân Nga theo một thỏa thuận chung với Lithuania, Estonia và Ba Lan.

Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, Latvia đã trở thành một trong những nước ủng hộ mạnh mẽ nhất cho Ukraine.

Theo ước tính của NATO, quốc gia Baltic này nằm trong số những quốc gia chi tiêu quốc phòng hàng đầu Âu Châu, phân bổ hơn 3% GDP cho quốc phòng vào năm 2025.

[Kyiv Independent: Latvia prohibits Russian, Belarusian citizens from purchasing real estate]

11. Kho vũ khí hỏa tiễn của Iran: Những gì đã sử dụng và những gì có thể được điều động

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Tel Aviv hôm Thứ Bẩy, 21 Tháng Sáu, Phát ngôn nhân Lực Lượng Phòng Vệ Israel, Chuẩn Tướng Effie Defrin, cho biết Iran đã phóng một loạt hỏa tiễn đáng kể vào các thành phố lớn trên khắp Israel vào tối Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu. Các cảnh báo trên toàn quốc đã được ban hành, người dân được khuyến cáo tìm nơi trú ẩn ngay lập tức.

“Vào thời điểm này, Không quân đang nỗ lực đánh chặn và tấn công bất cứ nơi nào cần thiết để loại bỏ mối đe dọa”, ông cho biết thêm.

Các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến leo thang bắt đầu vào tuần trước sau khi Israel tiến hành không kích vào các địa điểm quân sự của Iran. Kể từ đó, Tehran đã bắn hơn 400 hỏa tiễn vào Israel, đánh dấu một trong những chiến dịch hỏa tiễn lớn nhất trong lịch sử khu vực gần đây. Điều này đặt ra những câu hỏi cấp bách về số lượng hỏa tiễn mà Iran còn lại và những gì nằm ở phía trước trong cuộc xung đột.

Hỏa tiễn đóng vai trò trung tâm trong chiến lược chống lại Israel của Iran, định hình quy mô và thời gian của cuộc xung đột. Việc theo dõi số lượng hỏa tiễn mà Iran đã phóng—và số lượng còn lại—mang đến cái nhìn sâu sắc quan trọng về cường độ tương lai của cuộc chiến và hiệu quả của các hệ thống phòng thủ hỏa tiễn. Trong khi mối đe dọa hỏa tiễn của Iran ngăn chặn sự leo thang rộng hơn trong khu vực, thì quy mô và tình trạng của kho dự trữ hỏa tiễn của nước này vẫn chưa rõ ràng, khiến khả năng duy trì áp lực của Tehran trở nên không chắc chắn. Trong khi đó, sự hỗ trợ quân sự gia tăng của Hoa Kỳ cho Israel và những cảnh báo về khả năng can thiệp làm tăng rủi ro, làm phức tạp thêm chiến lược hỏa tiễn của Iran và sự ổn định rộng hơn trong khu vực.

Kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Israel, Iran đã phóng hơn 400 hỏa tiễn đạn đạo nhắm vào các thành phố và địa điểm quân sự của Israel. Trong số đó có các mẫu cũ hơn như Ghadr và Emad, cũng như Kheibar Shekan, một hỏa tiễn tầm trung, nhiên liệu rắn có khả năng cơ động được cải thiện. Quan trọng hơn, Tehran cũng đã sử dụng hỏa tiễn siêu thanh Fattah-1, có thể di chuyển với tốc độ lên tới Mach 15, khiến việc đánh chặn trở nên cực kỳ khó khăn.

Trong khi Iran đã phóng nhiều loại hỏa tiễn, một số hệ thống tiên tiến vẫn phần lớn chưa được sử dụng trong cuộc xung đột hiện tại. Trong số đó có Khorramshahr, một hỏa tiễn nhiên liệu lỏng có khả năng tấn công tới 2.000 km, hay 1.243 dặm, với tải trọng khoảng 1.500 kg, hay 3.307 lb. Trước đó, các phương tiện truyền thông Iran có liên hệ với Quân đoàn Vệ binh Cách mạng, gọi tắt là IRGC của nước này đã chia sẻ một video cho thấy cảnh phóng Khorramshahr nhưng cảnh quay hiện đang lan truyền rộng rãi trên mạng là từ một cuộc thử nghiệm vào năm 2023 và dường như không có tuyên bố rõ ràng nào từ Iran về việc sử dụng nó.

Trước cuộc xung đột, nhiều đánh giá tình báo—bao gồm cả những đánh giá được trích dẫn bởi các chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, gọi tắt là CSIS—ước tính kho dự trữ hỏa tiễn đạn đạo hoạt động của Iran vào khoảng 2.000 hỏa tiễn. Tuy nhiên, không có nhân vật chính thức hoặc công chúng gần đây nào xác nhận con số chính xác. Xem xét khối lượng hỏa tiễn được phóng và đánh chặn, một số ước tính cho thấy Tehran hiện có thể còn ít hơn 1.000 hỏa tiễn trong kho vũ khí của mình. Con số này vẫn chưa được xác minh và không chắc chắn, đặc biệt là khi Iran được cho là đã di dời các bệ phóng và che giấu kho dự trữ để duy trì khả năng hoạt động của mình.

Phản ứng của Israel

Hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Israel—bao gồm Iron Dome, David's Sling và Arrow 2 và 3 đánh chặn—đã chặn được nhiều hỏa tiễn bay tới. Tuy nhiên, một số đã xuyên thủng hệ thống phòng thủ, tấn công các khu vực đô thị, căn cứ quân sự và cơ sở hạ tầng quan trọng, cho thấy giới hạn của ngay cả các hệ thống tiên tiến.

Về mặt tấn công, Israel đã tiến hành hơn 250 cuộc không kích và thả hơn 330 quả bom dẫn đường chính xác vào các mục tiêu của Iran. Các cuộc không kích này chủ yếu nhắm vào các địa điểm sản xuất hỏa tiễn, kho lưu trữ và bệ phóng, nhưng cũng tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự, bao gồm cả khu dân cư, theo phương tiện truyền thông địa phương. Trong khi Israel cho biết các cuộc tấn công nhằm làm suy yếu năng lực tấn công của Tehran, thì thiệt hại tài sản thế chấp ở cả hai bên đã gây lo ngại cho các nhà quan sát quốc tế.

Khi các cuộc trao đổi hỏa tiễn leo thang, cả Iran và Israel dường như đều cam kết tiếp tục các cuộc tấn công. Hoa Kỳ đã thúc giục kiềm chế trong khi tăng cường giám sát và điều động khu vực. Các chính phủ quốc tế đang kêu gọi giảm leo thang trong bối cảnh thương vong dân sự gia tăng, nhưng cho đến nay, các nỗ lực ngoại giao vẫn chưa làm chậm được tốc độ của cuộc xung đột.

[Newsweek: Iran's Missile Arsenal: What It Has Used and What It Could Deploy]